Anime jargonları sosyal medya, arkadaş ortamı gibi birçok noktada kullanılıyor. Bazen anime severler bazen de hiç anime izlememiş kişiler bu konuşmalara Fransız kalabiliyor… Kalmayın istedik. Anime jargonlarını sizler için açıklarken “Resmi” ve “Gayriresmi” olarak ikiye ayırdık.

Resmi

OVA (Original Video Animation)

Televizyonda yayınlanmayan ve doğrudan VHS (veya ß)/CD/DVD/BR mecralarında satışa sunulan anime dizilerine OVA denir. Geleneksel olarak; televizyonda yayınlanan dizilerin aşırı popi olmasından sonra, hayran kitlesinin hevesli kesitlerine hitap etsin diye OVA üretilir. Belli başlı sebeplerden ötürü televizyonda yayınlanma şansı olmayan, ama prodüksiyon şirketinin satılabilir gördüğü ürünler de OVA olarak pazarlanır. Televizyonda yayınlanan diziler için üretilen ek malzeme ile hiç televizyon yüzü görmemiş diziler arasında ayrım gözetilmez, hepsine kısaca OVA denir.

ONA (Original Net Animation)

İnternette yayınlanan OVA’lara ONA denir. ONA ayrı bir kategoridir, çünkü geleneksel içerik dağıtım metotlarının evriminin bir parçası değildir. VHS’den BR’ye giden evrim süreci, içerik üretim zincirinin diğer halkalarını etkilemeyecek şekilde düşünülür. Mesela DVD’den BR’ye geçmek anime stüdyosunun işleyiş şeklini pek değiştirmemiştir. Lakin internet tamamen farklı bir mecra ve altyapıdır. Bağımsız stüdyolara ve ufak prodüksiyon şirketlerine avantaj sağlar. Dağıtım şirketlerinin sürümden kazanma çabasını hesaptan çıkarır. Yeni içeriğin bütün dünyaya aynı anda yayılması olan Simulcast, internet ile mümkün olmuştur.

Seiyuu

Uzaktan bakınca Cumhurbaşkanının yabancı liderlerle iletişim çabası gibi görünse de; seiyuu Japonca seslendirme sanatçısı demektir. Japonya’da seslendirme sanatçıları bilinir ve sevilir. İyice ünlü olanlarına pop albümü falan yaptırılır. Yüzü gözü düzgün olanları dergilere bile basarlar. Seslendirme sanatçısının popi olması hayata anglo-sakson kültür havzasından bakan biri için garip olabilir, yine de çok kafaya takmayın, biz ancak 20-30 yıldır anglo-sakson kültür havzasına dahiliz.

Seiyuu dergisi var ya la?

Sezon Yapısı

Sezonlar yıl çeyreklerine göre ayarlanır. Her çeyrek yıl 13 haftadan ibarettir. Bundan dolayı tek sezon yayınlanıp biten Manga uyarlamaları hep 13 bölümdür. Dikkat edilirse, sırf popi mangaların daha çok ekmeğini yemek için yapılan uyarlamaların tamamı 13 ve tam katı sayıda bölüm boyunca yayınlanmıştır. Bu nispeten yeni bir gelişmedir. Animenin endüstriyelleşmesi ve standartlaşması ile paralel olarak meydana gelmiştir.

OP/ED ve Anisong

Animeleri açılış ve kapanış jenerikleri kendi çapında bir sanat biçimidir, hem eğlenceli AMV olmaları hem de anime hakkında gerekli bilgiyi 1.5 dakikada vermeleri beklenir. Animenin müziklerini yapan sanatçıların reklamını daha iyi yapmak için birden fazla açılış ve kapanış üretilebilir. SNK’nın ilk ve aşırı iyi açılışının 2-3 bölümden sonra değişip, daha uyduruk olan açılışın gelmesinin sebebi budur. Animeler için üretilen veya animede yayınlandığı için popüler olan müzik parçalarına anisong denir. Müzik türünden çok kültürel aidiyet belirtir.

Gayrıresmi

Gainax Ending

Gainax, bir anime stüdyosudur. En bilinen işleri de Neon Genesis Evangelion’dur (EVA diye kısaltılır). EVA eski moda mecha animelerine yapıbozumcu yaklaşımıyla yeni bir devir açmıştır. Lakin ilk yayınlandığında kıymeti tam bilinmediği için erkenden yayından kaldırılmıştır. Konuyu bağlamak için sonradan uydurulan son bölümün izleyicide yarattığı kafa karışıklığı ve havada kalmışlık hissi, anime izleyicisi mitolojisinin kalıcı parçalarından biridir. Mevzu sırf bu da değildir, Gainax bu konuda sabıkalıdır. Bu sebeple gizem ve gerilim odaklı dizilerin, bütün meseleleri tam olarak çözmeden biten son bölümlerine toplu olarak “Gainax ending” denilir.

AMV (Anime Music Video)

Animelerden kes yapıştır ile oluşturulan müzik videolarına son derece öngörülebilir şekilde AMV denir. Şimdilerde nesilleri tükenmekle birlikte, yaklaşık on sene öncesine kadar biriyle muhatap olmadan internetin animeli mangalı kısmında gezmek mümkün değildi. Şu efasanedir:

Fansub/Fandub

Nasıl ki mangaları amatörce çeviren gençler var; aynı şekilde animeleri de amatörce çeviren gençler var. İşbu gençlerden çevirilerini altyazı formatında yayanlara fansubber, çevirilerini dublaj olarak kaydedip videoya ekleyenlere fandubber denir. Sub severler ve Dub severler birbirlerini sevmezler. Sub severler için orjinal japonca seslendirmenin aktardığı duyguyu hissetmek daha önemlidir, Buna karşı olarak Dub severler okumayı sevmezler.