Columbia vs Filmation

Haydi konuyu bağlayalım. Bunu yapmamız için, 1975 yapımı The Ghost Busters’ın yapımcı künyesine bakmamız yeterli. Kim var o listede? Lou Scheimer. Lou Scheimer kim? Filmation’un kurucularından biri. Evet, hani şu He-man ve Kainatın Hakimleri‘ni yapan küçük animasyon stüdyosu. Bu adamlar baktılar ki, Columbia 1984’te Ghostbusters filmiyle parsayı topluyor, “Yahu gerçek Ghost Busters biziz!” deyip çizgi filmini yapmaya soyundular. Ama meselenin evveliyatı vardı tabii.

Tabii şimdi soracaksınız ki, 1984 yapımı Ghostbusters’da, Dan Aykroyd hiç 1975’teki şovdan etkilenmiş miydi? Hayaletler aşkına, tabii ki hayır. Aykroyd, zaten paranormal konulara meraklı bir adamdı. Hatta ilk yazdığı hikayenin, bizim bildiğimiz filmle ilgisi dahi yoktu. Orijinal senaryo, “Ghostmashers” diye bir ekibin pek çok zaman ve boyut yolculuğu yaparak karşılarına çıkan hayaletleri yok etmeleri üzerineydi ve evet, bu hayaletlerden biri ünlü Marshmallow Man’di. Üstelik, kahramanlar proton pack değil, asa kullanıyorlardı, evet ASA! Peki ilham kaynağı hiç mi yoktu? Vardı, Bowery Boys’un 1946 yapımı Spook Busters‘ı (evet yine goril var, yani 1975’tekinin de bundan etkilenmiş olması muhtemel gözüküyor) ve Disney’in 1937 yapımı kısa animasyonu The Lonesome Ghosts. Hem, zaman ve beraberinde gelen boyut yolculukları 80’lerde epey popüler bir temadır. Yine bir ara kendi yazısını ele alacağım Les Mondes Engloutis’den zamanında TRT’de izlediğimiz çocuk dizilerine kadar kullanmayan yapım yok gibidir. Ancak Ivan Reitman senaryoya bakıp, “Dan, bunu çekecek paramız yok!” deyince, bir kaç aylık çalışmayla Ghostbusters’ın bugün bildiğimiz hali ortaya çıktı.

Peki isim mevzusu? Açıkçası, olay sadece 1975’teki şovu görmezden gelmeleriydi. Yeni filmin çıkışından üç gün önce internetten eski Ghostbusters filmlerinin bütün torrentlerini sildiren bir firmayı savunmak istemiyorum, ama böyle. Basitçe kafalarına takmamışlar, üzerinde durmamışlardı. Filmation Harvey Famous gibi açgözlülük yapmadı, isim hakları meselesini 500.000 dolarlık bir telif ödemesiyle kapattılar. Ancak Filmation, iyi niyetinin cezasını büyük ödedi. Şöyle ki, Columbia ilk başta Ghostbusters’ın çizgi filmi için Filmation’la anlaşacaktı. Son anda cayıp DiC’le anlaştı. Telif sorunu olmasın diye, film karakterlerini baz alan animasyon “The Real Ghostbusters” olarak adlandırıldı. Filmation da, yarım projeyle ortada kaldı. Ve biz 80-90 döneminin çocukları, her şeyden habersiz bir şekilde diğerini bunun çakması sandık. Aslında durum tam tersiydi. Halbuki Türkiye’de büyümüş çocuklar olarak, asıl bizim konuyu çakmamız gerekirdi. Bir şirket arasında anlaşmazlık olduğunda ayrılanların “Öz, Hakiki,” isimleriyle kurdukları ikinci şirketler ülkemizin alameti farikasıdır yani.

Kıssadan hisse, konu olarak değil, ama isim ve konsept olarak çakan Columbia’ydı. Bu çok önemli gelmeyebilir ama aslında öyle. Ghostmashers ismi sizce diğeri kadar ünlü olabilir miydi? Bence olamazdı. Zaten Lou Scheimer, sonra acı acı “Keşke animasyon haklarını Columbia’da bırakmasaydık!” diyecekti. İşte, “Yahu bizim orijinal Ghost Busters’ımız var zaten?” aşamasına bu noktada gelindi. Ancak, bir sorun vardı. Orijinal şovdaki karakterler pek 80’lerin çocuklarının ilgisini çekecek türden değildi. Böylece, çizgi filmin kahramanlarını Jr., yani ilk karakterlerin oğulları yapmaya karar verdiler. Ama, goril kalıyordu. Zaten iki animasyonun en temel iki farkından biri, kendisiydi. Diğeri de kullanılan slogandı. Filmde bildiğiniz gibi “Who u gonna call?” denilirken, Filmation yapımı animasyonun mottosu ise şuydu;