Bunları Biliyor muydunuz? – Bölüm 16: Workbench

Amiga İşletim Sisteminin İsmi “Workbench” Değil miydi?

Sanki hiç ara vermemiş gibi, sözümüzü de tutarak, kaldığımız yerden devam ediyoruz: Geçen bölümde Jay Miner ve RJ Mical’in mucize bilgisayarı Lorainne, CES’e gidebilmeyi başarmıştı. Müthiş bir başarı bekliyoruz değil mi?

Gerçekler aslında çok daha ironik. CES’te kapalı kapılar ardında, o zamanlar ismi Lorainne olan prototip Amiga’nın performansını görenler Miner’ı dolandırıcı zannedip perdenin arkasındaki dev, endüstriyel bir süper bilgisayar arıyorlardı. Çünkü o dönemde masaüstü bir bilgisayarın böyle bir performans vermesi imkansızdı!

workbench2

Fuarın sonunda eski CEO’sunu işten atan Commodore, firmanın tamamını satın almasaydı Amiga diye bir şey tanıyamayacaktık. Commodore, o dönemde ismi Amiga’ya dönüşmüş olan firmanın ismini bilgisayara verdi.

Yaygın inanışın aksine, Amiga’nın ilk modelinin ismi A500 değil A1000’dir. A 1000, Workbench ve Kickstart adı verilen disklerle kullanıcıya sunulmuştu. Ancak Amiga’nın işletim sisteminin ismi Workbench değil Amiga OS’tur. Amiga OS’un arayüzü günümüzde yaygın olan masaüstü paradigması yerine tuhaf bir tezgah paradigması ile tasarlanmıştı. Bunu açıklayalım:

Bugün Windows, MacOS gibi işletim sistemlerinin ortak noktası, bilgisayarı bir masaüstü metaforuna oturtmalarıdır. Bu nedenle dosya, masaüstü, klasör gibi kavramlar kullanılır. Amiga ise iş adamının değil zanaatkarın veya sanatçının bilgisayarı olarak düşünülmüştü. Bu nedenle “folder” yerine “drawer”, “file” yerine “blueprint” kavramı kullanılmış, programlara da “tool” denmiştir. Workbench, desktop’a karşılık gelir. Diskin üzerinde Workbench disk yazması nedeniyle herkes işletim sisteminin adını Workbench sanmıştır.

workbench3

Amiga, Andy Warhol’un katıldığı görkemli bir törenle 1985 yılında piyasaya sürüldü. Warhol tanıtımda daha beta sürümünde olan Pro Paint ile denemeler yapmıştı. Fill fonksiyonu her kullanıldığında yüzde doksan ihtimalle göçen program tesadüfen kusursuz çalışmıştı. Gösterinin sonunda Warhol ile sunucu arasında geçen şu efsanevi dialog, Amiga’yı bir anda sanat çevrelerinin sevgilisi yapmıştır:

“Daha evvel hangi bilgisayarlarla çalıştın Andy?”
“Hiçbiri. Hep bu bilgisayarı beklemiştim.”

Bir sonraki bölümümüzde Amiga’nın hızlı yükselişi ve çöküşünü göreceğiz. Haydı hayırlısı.

Bu yazı, "Bunları Biliyor Muydunuz?" adlı yazı dizimizin bir parçasıdır.

Yorumlar