Frank Miller’ın “Kara Şövalye Dönüyor” eserinden başka Batman mitini etkileyen, günümüzde bildiğimiz Batman’i yaratan diğer çizgi roman “Batman: İlk Yıl” dır. Sıkı çizgi roman takipçileri zaten İlk Yıl’ın etkilerini izledikleri filmler ve animasyonlarda görmüşlerdir. “Yeni 52” gelene kadar Batman’in ilk yılı olarak kabul gören hikaye, süper kahramanlık öyküsünden çok “coming of age”, yani bir “olgunlaşma” öyküsü. İçinde hiç bir süper kötü yok zaten, tanıdık geldi mi?

Künye

Batman: Year One Şubat-Mayıs 1987 arasında Batman #404-407 arasında sürmüş, Frank Miller tarafından yazılmış, David Mazzucchelli tarafından çizilmiştir. Richmond Lewis ise sonradan yeniden renklendirme yapmıştır. Hikaye yozlaşmış ve çökmekte olan karanlık Gotham şehrinde mücadele veren iki karakterin üzerinden anlatılmaktadır, Batman ve Jim Gordon.

Miller’ın Batman’i

Noir akımdan oldukça etkilenen Miller, çoğu hikayesinde olduğu gibi yozlaşmış toplumları gösterdiği gibi, toplum bireylerinin kapalı perdeler arkasında yaptıklarını *abartarak* ortaya atar. Noir nedir? Alkol, uyuşturucu ve suç içerisinde yuvarlanan, kişisel trajedilerle dolu dedektif, mafya ve polisiye öyküleridir. İşlenen konulardan dolayı kullanılan sanat teknikleri de atmosferi yansıtır. Örneğin çizgi romanlarda derin gölgelerle beraber tek renk tonlama kullanılır, özellikle gece sahnelerinde Batman: İlk Yıl’da da bunu görebilirsiniz.

Önümüze çizilen Gotham resmi, gölgelerle dolu bir şehirdir. Gordon ne kadar iyi, dürüst bir polis olmaya çalışsa da gerek meslektaşlarının kirli çamaşırları, gerek kendi kişisel hayatında yaşadığı buhran yüzünden çıkmaza girmektedir. Şehri kurtarabilecek güce sahip değildir fakat uzaklarda bir yerlerde, irade dolu, kararlı bir yetim bu düzene dur demek için hazırlanmış, eğitim görmüş ve savaşmaya hazır bir şekilde evine dönmektedir.

Bruce Wayne aldığı eğitimin sonunda usulca, sistematik ve güçlü bir şekilde şehri temizlemeye başlar. Tabii, ilk başlarda üzerinde acemilik var, henüz Batman adını benimsemediği yerler var. Batman: İlk Yıl boyunca hem Gordon’ın hem de Wayne’nin bencil cehennemleri içersinde ateşle dövülen çelikten kılıçlarla dönüştüğünü okuruz. Burada şu benzetmeyi yapmak istiyorum, Batman adaletin kılıcıyken, Gordon da terazisi görevini üstlenecektir. Miller’ın karanlık şehri iki karakter için de bir test.

Mesela o güne kadar Selina Kyle’ın, nam-ı diğer Catwoman, geçmişinde bir hayat kadını olduğuna dair bir bilgi yok. Miller aynı muameleyi Daredevil yazarken Karen Page için de yapıyor. Sonradan yıllar sonra “yok, Selina Kyle rol yapıyordu, o o zamanda hırsızdı” diye düzeltme geliyor. Gordon’ın ilk eşini aldatması da size böyle abartı gelebilir fakat Selina Kyle değişikliğinin aksine, bunun hikayeye ahlaki bir katman kattığını düşünüyorum. Her karakterin sütten çıkmış ak kaşık olmadığını göstermenin güzel bir yolu.

Batman Başlıyor…

Batman: İlk Yıl oldukça karanlık diplerden başlayıp, aydınlığa doğru giden, adalet adına verilen bir savaşı gözler önüne seriyor. “Batman” karakterini anlamak için kesinlikle okumanız gerek. Christopher Nolan’ın çektiği Batman üçlemesinin bu eserden etkilenmesinin bir çok nedeni var. Batman’in psikolojisi, Gotham’ın karanlık geçmişi, Gordon’ın yükselişi gibi olaylar bir yana, bence okuyucuların çok merak ettiği bir noktaya ışık tutuyor. Batman nasıl bir efsane oldu?

Tüm çizgi romanın özetini geçmeme nedenim zaten kabul gören Batman canon’unun başlangıcı olması. Batman Begins filminde doğrudan uyarlanan paneller var, özellikle de Batman’in polis ekiplerinden kaçtığı sahne çok başarılı bir uyarlama. Batman külliyatını beyaz perdeye aktarırken bu sahnelerin seçilmesinin nedeni de aynı şekilde Batman efsanesini göstermek için seçmişler.

Vigilante‘ler hakkında konuştum önceden, hep de bana denk geliyor bu konular sanırım. Süper kahraman bir vigilante yaratılacaksa karakterin gerçek hayattakilerden daha oturaklı, güçlü ve etkili olması gerekiyor. Batman, diğer sokak seviyesinde çalışan kahramanlardan zaten çok ayrı bir seviyede. Batman: İlk Yıl, kendisini hem efsane olmadan önce nasıldı onu gösteriyor, hem de nasıl sembolizm ve taktik kullanarak “süper kahraman” olmasını sağlayacak temeli yeniden yaratıyor.

Batman’i diğer kahramanlardan ayıran özelliklerin ortaya çıktığı bir eser. Her kahramanın böyle hikayelere ihtiyacı vardır, örneğin Jeph Loeb ve Tim Sale’in Örümcek-Adam: Mavi eserini de o yüzden severim. “Graphic Novel” zaten 80’lerde yeni yeni oturuyorken Miller’ın yazdığı Batman: İlk Yıl yalnızca Batman hayranları için değil, tüm çizgi roman severler için önemli bir eser. Her ne kadar çizgi romanların “büyük üç”ünde olmasa da (ki bunlar da Maus, Watchmen ve Dark Knight Returns olmakta), bu sanat türünü daha iyi anlamak için oturup incelemenizi önerdiğim bir eser. Şimdiden iyi okumalar diliyorum.