Marvel’in son bombası Captain America : Civil War’a az bir zaman kalmışken hem çizgi romanı tanıtalım, hem de görünenden fazlasını barındıran bu hikaye içinde bazı çözümlemeler yapalım istedik.

Öncelikle yakın dönem Amerikan çizgi romanlarına damga vuran üç konu başlığından bahsetmek istiyorum. Bunlardan ilki event (olay) ve sonrasında gelen dönem olgusudur. Event’te bir şey olur ve markanın neredeyse tüm çizgi romanlarını etkiler. Büyük, sıra dışı ve gidişatı değiştiren bir olaydır. Örneğin Civil War, bu event mantığını en yerinde kullanan serlerden biridir.

Bunun devamıysa event sonrası dönemdir. Event olgusu bir şeyleri kalıcı olarak değiştirdiğinden dolayı, event sonrasında süregelen evren içinde (görünürde) kalıcı değişiklikler olur. Secret Invasion event’i sonunda Norman Osborn’un SHIELD’in başına geçmesi ve başlayan Dark Avengers dönemi iyi bir örnektir. Söylemeye gerek yok Civil War, önemli bir dönemi kapatıp bir diğerini açmıştır. Yazının bu noktasında spoiler vermemek için detayına girmiyorum.

İkinci ve şu anda sinemaya da damga vuran son durum “kahramana karşı kahraman” durumudur. Amerikan çizgi romanında kahramanlar on yıllardır o kadar fazla kötü adamı yendi ve bu süreçleri o kadar fazla tüketti ki, bir noktadan sonra kahramanları birbirleri ile kapıştırmak kaçınılmaz hale geldi. Hoş, bunda yeni jenerasyonun “Kim yener? Bence o döver! Hayır bilemedin bu döver”! konularına duyduğu ilginin etkisi de göz ardı edilemez.

“Dövüşsünler de, kim yenerse yensin!” diyenler de var.

Sonuncu konu başlığı ise reboot ( yeniden yapılandırma ya da sıfırlama) durumudur. Bu tür event ve dönemlerden sonra bazen olaylar hem çok büyür, hem de takip edilemeyecek kadar karışık hale gelir. Çizgi roman şirketi de o zamana kadar olan tüm olayları sıfırlar ve “Bunların hiç birini olmamış kabul edip tüm evreni yeniden yaratıyoruz!” der ve işin içinden çıkar. Yararlılığı ve verimliliği kişiden kişiye değişebilen, tartışmalı bir durumdur.

İşte Civil War, bu üç ana başlığı da hem iyi yansıtan, hem de kalıcı hale getiren serilerin başında gelir. Sadece Marvel için değil, tüm Amerikan çizgi romanı için bir şeyleri kalıcı olarak değiştirdiğini söylemek yerinde olur.

Civil War’ı Anlamak

Civil War’ı anlamak için yayınlandığı döneme biraz göz atmak gerekir. Serinin yazıldığı 2004 yılında, o sırada Irak’a girmiş olan George W. Bush ve Dick Chaney’ın yönetimindeki ABD, gittikçe daha otokratikleşme eğilimi göstermektedir. Günlük yaşamın yansıması olarak çizgi romanlarda da bu dönemin etkileri gözlemlenmektedir. Öyle ki W. Bush’un ilk seçildiği dönemlerde DC Comics’de de Lex Luthor ABD başkanı olmuştur.

Civil War, temelde ABD’nin olduğu ve olması gereken, göründüğüyla gerçekte olduğu arasındaki karşıtlıkları resmeder. Çok kısa bir özet gerekirse; sol ve sağ politik görüşler arasındaki ayrımın, çizgi roman kahramanları tarafından karikatürize edilmesi olarak açıklanabilir.

Yazının bu noktasından sonra spoiler olabilir, film her ne kadar çizgi romanla farklılıklar gösterecek olsa da bazı önemli noktalar benzeyecektir.

Hikaye ve Öncesi

Çizgi romandaki hikaye, House of M ve Avengers Disassembled gibi Marvel süper kahraman topluluğunda yapanan yıpranmışlıkların sonrasında geçiyor. X-Men ve genel anlamda mutant olaylarını takip edenler Mutant Registiration Act, yani mutant kayıt yasası mevzusuna yabancı değillerdir. Bu kez ilgili kayıt yasasıyla ilgili bir süredir çalışmalar yapılmaktadır ve kapsam mutantlardan çıkıp tüm süper kahramanları ve maskelileri içine almaktadır.

Serinin henüz başında reality show yapan bir kaç genç kahraman, sadece daha popüler olmak için boylarından büyük kötü adamlara bulaşırlar ve koca bir mahalle (içinde de bir ilkokul dolusu çocukla birlikte) hayatını kaybeder.

İşte o ünlü tetikleyici olay… Tamamını görmek için tıklayın!)

Bu olay sadece tetikleyicidir, Amerikan toplumu on yıllardır tetikleyici ve belirli kavramları temsil eden nokta etkilere açıktır. Pearl Harbor ülkenin ilk defa kendi toprağında saldırıya uğramasıdır, İkiz Kuleler olayı ilk defa sivil kayıplarının bu kadar belirgin olduğu ve ülkenin sembolü olan bir yere yapılan saldırıdır. Örnekler çoğaltılabilir, ancak en popüler konular olduğu için burada kesebiliriz sanırım. İşte okulun havaya uçması da temelde süper güçlüler varken çocuklar ve geleceğimiz tehlikede algısına katkıda bulunan tetikleyici bir olay haline gelir. Henüz enkaz toplanırken bile bazı mekanizmalar harekete geçmiştir.