DC Süper Kahraman Dosyaları: Batman
Gotham Yazılır, Goat Home Okunur
“Batman #4” ise Batman’in yaşadığı şehrin isminin ilk kez Gotham olarak telaffuz edildiği sayıdır. Şehrin isim babası yine Bill Finger’dır. Gotham ismi yaygın inanışın aksine şehrin gotik mimarisine ve Batman’in karanlık doğasına atıf amacı içermez.
O sayıya kadar Batman hikayelerini kafasında New York’ta geçiyormuş gibi canlandıran Finger’in New York adını kullanmamada amacı Batman’in Amerika’da gerçekte var olan belirli bir şehrin kahramanı gibi gözükmesini istememesidir. Aklına gelen ilk isim Civic City olmuş ancak fikir versin diye telefon rehberini karıştırırken gördüğü “Gotham Jewelers” isimli kuyumcudan esinlenerek Gotham şehrini çıkarmıştır. Bu kuyumcuya ismini veren ise gerçekte İngiltere’de, Nottingham’ın güneyinde bir Nottinghamshire köyü olan Gotham’dır. İsmi eski İngilizcede “Keçi Mekanı” anlamına gelir. Köyde yaşayanların deli veya aptal olduğuna dair hikayeler 12. Yüzyıla kadar dayanır. Keçi kelimesi bu nedenle “Keçi kafalı” anlamında kullanılmış ve yaşayanların aptallığına işaret etmektedir. Günümüzde nüfusu 1600 olan köyün tabelası dört kere Batman hayranları tarafından çalınmış olduğundan köylüler Batman mevzuundan pek de hoşlanmazlar.
1941 yılına geldiğimizde Batman, yayınevinin ikinci en popüler kahramanı olmuştur. Bu dönemde ismi “World’s Finest Comics” olarak değişen “World’s Best Comics” dergisinde Batman ve Superman hikayeleri birlikte yayınlanır. DC açısından en popüler kahramanlarını tek bir yayında toplamak son derece karlı olmuştur.
1942’de yayınlanan “Detective Comics #60” sayfalarında Batman işareti artık iyiden iyiye bir sembol haline gelir. Zira Gotham polisi, kahramanımızı yarasa işaretiyle modifiye edilmiş bir spotun ışığını göklere yansıtarak çağırmaktadır.
Süper Dostlar
Bu popülerlik, 1945 sonrasında çöken çizgi roman piyasasında Batman’in uzun süre yayında kalmayı başarmasını sağlar. Ancak Whitney Ellsworth’un Batman’in adam öldürmesini yasaklaması ve diğer yayınevlerinin aksine savaş sonrasında DC’nin ciddi içerikten uzaklaşması Batman’i olumsuz etkileyecek, yazılan maceraları git gide uçuk, ayakları yere basmayan ve komik hikayelere dönüştürecektir. Pulp romanlardan gelen toplumsal eleştiri yavaş yavaş ortadan kalkar. Batman’in karanlık kişiliği ise Robin üzerinden çalışan bir baba figürüne dönüşür.
Düşen popülariteyi kurtarmak amacıyla yazılan “The Mightiest Team In The World” isimli macera 1952 Haziranında Superman #76 sayfalarında okuyucuyla buluşacak ve bu efsanevi dergide ilk defa Superman ve Batman aynı macerada yer alacaktır. Bu macerada birbirlerinin gizli kimliklerini öğrenen kahramanlarımızın dostluğu bundan sonra baki kalacaktır.
Buna karşın takvimler 1954’ü gösterdiğinde çizgi roman satışları o kadar düşecektir ki DC, normalde 96 sayfa olarak basılan “World’s Finest Comics” dergisini finanse edemez hale gelir. Derginin sayfa sayısı yarıya indirilir. Bu nedenle normalde biri Batman’e, biri Superman’e ait iki farklı maceranın yer aldığı dergide artık düzenli olarak hem Batman’in hem de Superman’in yer aldığı ortak maceralar yayınlanmaya başlar. Bu hamle işe yarar ve derginin satışları kısa bir süre için yine yükselir. “World’s Finest Comics” bu özelliği ile savaş sonrası çizgi roman dünyasının ender finansal başarılarından birine imza atar. Ancak kahramanımız tam derin bir nefes almışken hiç beklenmedik başka bir problem ortaya çıkacaktır.
Sapık Batman İş Başında
1954 yılında Alman psikiyatrist Fredric Wertham “Seduction of the Innocent” isimli kitabını yayınlar. Çizgi romanların çocuklar üzerindeki negatif etkilerini anlatmayı hedefleyen kitap, hırsız polisli sıradan çizgi romanların yanında, süper kahraman çizgi romanlarının da bolca suç içerdiği ve gençleri suç işlemeye teşvik ettiğini savunur. Wertham, kitabında verdiği örneklerde Superman’in açıkça faşist, Wonder Woman’ın ise sado mazoşist öğelerle tasarlanmış biz lezbiyen olduğunu, Batman ve Robin’in ise homoseksüel bir çift olduğunu iddia eder. Robin zaten reşit olmadığı için ortada bir sübyancılık durumu da vardır. Tüm bunlar oğlan çocuklarını ahlaksızlığa teşvik edip psikolojilerini bozmaktadır. Dahası, kız çocukları da sürekli, gerçekçilikten uzak çizilmiş, gizli veya açık çıplak kadın resimleri gördüklerinden hem eşcinselliğe teşvik edilmekte hem de elde etmesi imkansız bir vücuda kavuşmaya çalışmaktadırlar.
Kitap, çizgi roman dünyasına bomba gibi düşer. Amerikan hükümeti acilen çizgi roman şirketleri hakkında bir soruşturma başlatır. Aile birlikleri çizgi romanların çocuklara satışını engellemek için harekete geçer. Pek çok editör hakkında davalar açılır. Buna karşılık Amerika’da medya şirketlerinin bu tarz olaylara karşı hep uyguladığı gibi, bir oto sansür kurumu olan Comics Code Association kurulur. Bu birlik, itina ile çizgi romanların nasıl olup nasıl olamayacağına dair bir kurallar dizisi yayınlar. Artık basılan her çizgi roman kontrole gönderilmekte ve uygun görülmezse Comics Code onay bandrolü alamamaktadır.
Wertham’ın kitabı ve sonucunda gelişen olayların Amerikan çizgi roman dünyasına etkileri son derece vahimdir ve başlı başına ayrı bir yazı konusu olabilir. Sonuç olarak sayısız yayın evi kapanmış, pek çok yetenekli yazarın ve çizerin işine son verilmiş, pek çok çizgi roman yayından kaldırılmıştır. Bugün erken dönem Amerikan çizgi romanlarını Avrupa çizgi romanlarına göre fazla çocuksu ve beyinsiz bulmamızın sorumlusu da işin özünde Wertham’dır.
Uzay Kahramanı
DC Comics bu gelişmelere tepki olarak çizgi romanlarını korumak amacıyla işlenen konuları iyice uçuk yerlere götürür. İşte bu nedenle ellili ve altmışlı yıllarda yazılan Batman hikayelerinde konuların iyiden iyiye sapıtmakta olduğunu gözlemleriz.
Öncelikle Batman’i daha sevimli göstermek amacı hikayeye pek çok yeni karakter eklenir. Bob Kane, Bill Finger ve Sheldon Moldoff’un tasarladığı bu karakterlerle Wertham’ın suçlamalarından uzaklaşılmaya çalışılır. 1955 yılında, “Batman #92” sayfalarında Batman’in köpeği Ace the Bat-Hound ile tanışırız. 1956 yılında, “Detective Comics #233” ise orijinal Batwoman olan Katherine Kane’i ilk kez gördüğümüz dergidir. Tam anlamıyla Batman’in kadın hali olmak dışında bir özelliği olmayan Katherine Kane de yetmeyince 1961 yılında yayınlanan “Batman #139”, Batwoman’ın yeğeni Bat-Girl’ün ortaya çıkmasına sahne olur. Ancak bu furyada Batman kadrosuna katılan en uçuk karakter kesinlikle 1959 tarihinde “Detective Comics #267” sayfalarında tanıştığımız beşinci boyuttan gelen imp, Bat-Mite olacaktır. Bu dönemde Batman, neşeli bir aile babasıdır. Düşmanları mutantlar, uzaylılar ve boyutlar arası istilacılar olacak, klasik Batman kötüleri neredeyse hiç gözükmeyecektir. Hatta kahramanımız 1960 yılında yayınlanan “The Brave and the Bold #28”de Justice League üyesi olup tüm diğer kahramanlarla dünyayı tehdit eden tehlikelere karşı savaşmaya başlar.
Bunların hiçbiri Batman’in makus talihini değiştirmeyecektir. Pek çok kahramanın aksine bu korkunç dönemde uzun süre sağ kalmayı başaran Batman dergilerinin satışı düzenli olarak düşecektir. Takvimler 1964’ü gösterdiğinde satışlar o kadar düşmüştür ki DC Comics, tüm Batman dergilerinin yayınını durdurma kararı alır.
Nanananananana Batman
Yönetim, son bir şans olarak Batman serisinin idaresini editör Julius Schwarz’a verir. Schwarz, daha önce Flash’ın geri dönmesinde büyük pay sahibi olan efsanevi çizer Carmine Infantino’dan Batman’i elden geçirmesini ister. Infantino, Batman’in kostümünü, Batmobile’i baştan tasarlar. Bugün yaygın olarak bilinen sarı arka planlı elips içinde Batman logosu Infantino’nun tasarımıdır. “Detective Comics #327”den itibaren Batman’de gözle görülür değişiklikler olur. Batwoman, Ace the Bat Hound ve Bat-Mite usulca paspas altına itilir. Batman’in uşağı Alfred ölür. Onun yerine Bruce Wayne’in halası Harriet ile tanışırız. Hikayelerden bilim kurgu öğeleri çıkartılır. Maceraların ayakları yere basmaya, kahramanımız ise eski, karanlık doğasına geri dönmeye başlar. Ancak tam her şey düzeliyor derken çok acayip bir şey olur. ABC kanalında Batman dizisi yayınlanmaya başlar.
“Bunun neresi kötü?” diyebilirsiniz. Gerçekten de Adam West’in Batman’i canlandırdığı bu dizi günümüzde çizgi roman kültüründe önemli bir yer tutar. Yayınlandığı tarihlerde de Amerika’da bayağı tutmuştur. Problem, dizinin havasının ve dizide yer alan hikayelerin Schwarz’ın yeni Batman vizyonu ile taban tabana zıt olmasıdır. Parlak renklerin ortalarda uçuştuğu, eğlenceli ve komik bir tona sahip olan bu dizi yüzünden çizgi roman da diziye benzemeye başlar. Başta Alfred olmak üzere, dizide yer alan karakterler Batman hikayelerine geri döner ve maceralar yine uçuk konularla ilgilenmeye başlar.
ABC dizisinin hem Batman’e hem de genel olarak çizgi roman dünyasına katkısını yadsımak nankörlük olur. Dizinin yayında kaldığı 1966-1968 tarihleri arasında Batman başta olmak üzere pek çok çizgi romanın satışları rekor üzerine rekor kırar. Ancak her yükselişin bir düşüşü vardır. Seyirci üç sezon sonunda diziden sıkılınca dizi ile aynı tatta olan çizgi romanın satışları da aniden düşer. Sözkonusu diziyle ilgili bir diğer yazımız için:
Batman’in Yüzünün Güldüğü DiziYetmişler çok kaliteli pek çok sanatçının Batman’i kurtarmaya çalışması ile geçer. Önce Green Arrow’u adam etmesiyle ünlü Dennis O’Neil ve çizer Neal Adams ikilisi kahramanımızı Bob Kane ve Bill Finger dönemindeki stiline kavuşturmaya çalışır. Yetmişlerin sonunda ise Steve Englehart tarafından yazılıp, Marshall Rogers’ın çizdiği Batman hikayeleri aynı yolda devam eder. Bu dönemde yazılan Batman hikayeleri aslında oldukça başarılıdır. Batman özüne dönmüş, kendini bulmuştur. Ne var ki kimse bu gerçeğin farkında değildir. Satışlar düşmeye devam eder. Takvimler 1985’i gösterdiğinde ise Batman’in satışları yerlerde sürünmektetir. Artık DC Comics, acı gerçeğin farkına varmıştır. Batman popüler bir karakter değildir.
Benzer Yazılar
