CBR

Comic Book Reader, yani digital ortamda en sık karşılaşılan çizgi roman formatı. Arşivlenme yöntemine göre .cb7 (7z), .cba (ACE),  .cbr (RAR), .cbt (TAR), ve .cbz (ZIP) olarak da rastlayabilirsiniz. Bilgisayar veya tabletten çizgi roman okumak isteyenler için, bu formatları açan uygulamalardan bazıları şu şekilde:  ComicZeal (tablette okuyacaklar için sıkıştırma seçeneği ve ayrı bir uygulaması bile var), ComicRack, Comic Bookie, CBR Reader, Comics by Comixology ve Comics Plus.

Gelelim İşin Teknik Kısmına

Eğer topluluğun kullandığı terimlerin yanında, işin biraz da teknik kısmına hakim olmak istiyorsanız sizi bir çizgi romanın anatomisini öğrenmeye davet ediyorum. Yalnız küçük bir not: günümüzde çıkan çoğu çizgi roman, modern bir anatomiye sahip. Eski serilerden gözünüzün alışkın olabileceği o düzgün karelerden ve geleneksel dizilimden çok daha dinamik bir yapı var. Örneğin, bir çizgi roman, verilmiş sanatsal tercihler sonucu bir sayfasında bile gutter’a bırakmamış olabilir, veya sadece splash panel‘lerden oluşabilir. Kare diye tanımladığımız panel, aslında bir kere bile kare olmayabilir!

Panel

Çizgi romanın her bir “karesi” için kullanılan genel ad.

Gutter

Paneller arası bırakılan boşluk.

Bleed

Kenarlarında hiç marjin bırakılmamış olan panel. Bu tarzda çizilmiş paneller daha modern bir görünüme sahiptir.

Splash Panel

Bulunduğu satırın tamamını enine bir şekilde kaplayan panel. Bleed ile karıştırılmaması açısından, bir splash panelin etrafında gutter, yani marjin bulunur.

Splash Page

Bulunduğu sayfanın tamamını kaplayan panel. Genelde mekan tasvirleri, veya karakterin boydan görünümü bu şekilde aktarılır.

Bubble

Karakterlerin konuşmalarını veya düşüncelerini aktaran baloncuklar. Bu balonun şekline göre, karakterlerin ruh halleri hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Örneğin, köşeli hatlara sahip bir balon öfkeyi, daha gevşek ve serbest çizgilerle çizilmiş bir balon ise yorgunluk/sersemliği anlatabilir. Karakterize edilmiş balonlara en güzel örnek, Neil Gaiman’ın Sandman serisidir. Her karakterin kendine ait ayrı bir balon stili vardır, bu şekilde panelde karakteri görmeseniz bile kimin konuştuğunu rahatlıkla anlayabilirsiniz.

Not: Eğer bir baloncuğun içindeki yazı stili geri kalanlardakinden farklıysa, büyük ihtimalle konuşan kişi yabancı dilde konuşuyordur. Bir çizgi romanda yabancı dili belirtmenin iki yolu vardır. Çevirileri en son sayfaya eklemek, veya baloncuğun içine çevrilmiş halini yazıp braketlerin içine yerleştirmek. (< *> şeklinde)

Spread

İki tam sayfaya yayılmış tek bir panel. Eğer çizimlerinden özellikle hoşlandığınız bir seri varsa ve geleneksel olarak her sayıda bir spreade yer veriyorlarsa işiniz zor. Hikayeye duyduğunuz merakın yanında bir de bu leziz iki tam sayfanın hayalini kurmakla uğraşacaksınız. Marvel veya DC’den çıkan serilerde, görkemli kavga sahneleri bu sayfalarda yer alır, ve konuşma balonlarına daha az yer verilir.

Recto/Verso

Bir spreadi oluşturan iki sayfanın kendi isimleri. Solda kalan sayfa verso, sağdakiyse recto olarak adlandırılır.

İşte benim aklıma gelenler, ve çizgi roman komününün bir üyesi olduğum bunca zamanda en çok karşılaştığım terimler, söyleyişler bunlar. Umarım yararlı olmuştur ve aramıza bir kaç kişiyi daha katmamıza vesile olur!

Yanlış ya da eksik olduğunu düşündüğünüz bir şey varsa mutlaka söyleyin. Buraya dahil edilmemiş herhangi bir terim konusunda da sorularınız varsa yorum yazmaktan çekinmeyin, en kötü ihtimalle hep birlikte öğreniriz.