Edebiyatın en ucunda bir Usta ile gizemli sevgilisi Margarita. Moskova’da sanat dünyasında gezip duran, kanlar akıtan, çıplak kadınları geceleri pencerelerde uçuran Şeytan ve yardımcısı. İsa ve Yahudiye valisi Pontius Platius. Slav yazar Mihail Bulgakov’dan arkadan kuyu kazıcı, iki yüzlü, ayak kaydırıcı sanat ve edebiyat dünyasına savrulmuş en kafa karıştırıcı küfür niteliğinde bir roman.

Bulgakov’un Usta ile Margarita‘sı çoğu kişinin okuması gereken nitelikte bir roman. Bu yazıya konu olan ise romanın NTV Yayınları’ndan çıkmış çizgi roman uyarlaması. Bilmeyenler için NTV Yayınları, uzun zamandır klasik edebiyattan nadide parçaları çizgi roman olarak biz kazandırdı. Usta ile Margarita ile birlikte Macbeth, Frankeinstein, Dracula da diğer basılan çizgi romanlardan birkaçı.  Hepsi de fantastik olmasına rağmen klasik edebiyat sayılacak kadar çok okunmuş, sevilmiş romanlar.  Usta ile Margarita da Klimowski ve Schejbal adlı iki sanatçı tarafından çizgi romana uyarlanmış. Çizimleri American Comics ya da Vertigo’dan bir hayli değişik. Üniversite de kullandığım kömür kalemleriyle çizilmiş izlenimi veren  sade ve ayrıntısız çizimler. İlk sayfalarda bu biraz canınızı sıkabilir fakat hikaye ilerledikçe bu çizim tarzına alışıyorsunuz ve anlatılan hikayenin Gotik ve puslu havası ile uyumu düşüncenizi değiştiriyor.

”Patrick Gölü’nde Dün, Şeytana Rastladınız .”

Sürprizini kaçırmadan bir hikayeyi anlatmak ve tanıtmak bir hayli zor. Bu hikaye Usta ile Margarita olunca daha da zorlaşıyor.  Ama yine de o ince çizgilerde yürüyerek bahsetmek mümkün. Hikaye birden fazla odak noktasından oluşuyor ve bir yerlerde birbirlerine dokunuyorlar. Şeytan, Moskova’ya musallat olmuş ve ölümler birbirini izliyor.  Tek eseri basılmamış yazar ve sevgilisi ise bir şeylerin peşinde sürüklenirken kendini şeytanın yolunda buluyor. Diğer yandan yüzlerce yıl öncesinden idam edilmek üzere olan İsa ve Roma valisi. Ve daha birçok karakteri içinde barındıran romanda, kişilikler kendine has derinlikleri ile verilmiş aynı zamanda üzerilerinden yazarın dünya görüşüne ve insanlara bakış açısına uygun olarak birer tipleme halini almış. Büyülü gerçeklik içerisinde kavrulan hikayede mizah hiçbir zaman kaybedilmemiş. 

Eleştiri ve Edebiyat Kokteyli

Usta ile Margarita, gotik fantastik bir hikayeden çok sanat ve edebiyat dünyasının iki yüzlülüğü ve sahtekarlığına karşı bir eleştiri. Yazarın çoğu eserinin altında yatana ana düşünce bu biraz da. Kendisi de Moskova’nın sanat ve edebiyat ortamı içerisinde bulunmuş ve yapıtları çoğu zaman eleştirmenleri ve elit okuyucuları ikiye bölmüştür. Yazara yapılan en büyük ve biraz da haklı bulduğum eleştirilerden biri bu eleştirel tavra odaklanmasından dolayı eserlerinden sanatsal yönün zayıf kalması. Eleştirileri sadece sanat dünyasına değil, aynı zamanda yaşadığı Sovyetler Birliği’ne karşı sivri dilini ve zekasını esirgemeyen birisi.  Usta ile Margarita içinde aynı durum geçerli fakat çizgi roman versiyonunda bu olabildiğince törpülenmiş.

Mihail Bulgakov

Sonuç Olarak…

Karakterler ve kavramlar biraz kafa karıştırmaya müsait. Bulgakov’un bazı bahsettikleri, ısrarla üzerinden durdukları kendi içinde anlamdırdıkları bir parça anlaşılmaz. Herkesten çok kendi için yazmış gibi ama çizgi roman uyarlamasında bunlardan arındırılmış güzel bir tat var.  Üzerinde çok fazla düşünmeden, ki ben öyle yaptım, okunursa zevkli. Usta ile Margarita, hem klasik edebiyat okuyucuları hem de DC ve Marvel evrenlerinden çıkmayan çizgi roman severler için güzel bir alternatif.