Bu yazımın konusu IDW Publishing’in 2011 yılında yayınlamaya başladığı, 60 fasikülden oluşan Star Trek: Ongoing adlı çizgi roman serisi olacak. Sebebi ise serinin ülkemizde Mayıs ayı itibariyle Presstij Kitap tarafından fasiküller halinde yayınlanmaya başlamış olması. “Nasıl yani? Fasikül mü?” diye soranlar için, öncelikle Türkiye’de yayınlanan çizgi roman fasikülleri hakkında biraz bilgi vermek zorunda hissediyorum kendimi. Sonrasında seriden bahsetmeye devam edeceğim.

Türkiye’de Çizgi Roman Fasikülleri

Bildiğiniz gibi, Amerika Birleşik Devletleri’nde çizgi romanlar aylık olarak 20 – 22 sayfalık fasiküller halinde aylık olarak yayınlanır. Bu fasiküllerin boyutları ise 257 x168 mm’dir. Ülkemizdeki çizgi romanlar ise uzun yıllar boyunca (birkaç istisna hariç) 135 x 190mm boyutunda ve siyah-beyaz olarak yayınlandı. Sayfa sayıları ise değişkendi, zira seriler tek fasikül halinde değil, toplama cilt olarak yayınlanıyordu. Elbette kaçınılmaz olarak bir süre sonra Amerika’daki güncel sayıları yakaladıkları için bolca tekrar yayınlamak zorunda kalınıyordu.

Bu yayın geleneği 1995 yılına kadar, o yıl gösterime giren Batman Forever adlı sinema filmini takiben piyasaya sürülen Batman serisine ve (film özel sayısına) kadar devam etti. Büyük Mavi Yayıncılık imzasını taşıyan ve ömrü 15 sayı süren seri, Amerika’daki orijinal boyutuna çok yakın ve renkli olarak karşımıza çıkmıştı. 1996 yılına gelindiğinde yine Büyük Mavi Yayıncılık’ın kurucuları tarafından hayat verilen 1 Numara Yayıncılık, aynı formatta Batman, Superman, Spider-Man ve X-Men fasikülleri yayınladı. Bu seriler ise 9’ar sayı hayatını sürdürebildi.

Büyük Mavi Yayıncılık’ın bahsettiğim Batman serisi

Daha sonraki dönemde Arkabahçe Yayıncılık tarafından 1999’da yayınlanan Spawn ve Witchblade, sonrasında 2003’te yayınlanan Ultimate X-Men ve Ultimate Spider-Man fasiküllerinin de aşağı yukarı kaderi aynı oldu. Bu denemeler sonrasında Türkiye piyasasında çizgi romanların aylık periyotlarla yayınlanan fasiküller halinde değil, ancak Amerika’da trade paperback adı verilen toplama ciltler halinde başarılı olabileceğine (bir kez daha) karar verildi. Zira satış azlığı sebebiyle aylık olarak toplatılan fasiküller yerine kitap olarak yıllarca rafta kalabilen yayınların başarılı olma şansı çok daha yüksekti.

Bu satış taktiği günümüzde halen devam etmekte. Acaba geleneği bozarak Mayıs ayı itibariyle Star Trek: Ongoing  ve Judge Dredd (onun hakkında da bir yazı yazacağım) serilerini fasikül formatında yayınlamaya başlayan Presstij Kitap başarılı olabilecek mi? Bunu zaman gösterecek.

IDW Publishing Hakkında

IDW Publishing, lisanslı çizgi roman serileriyle ünlü olmuş bir çizgi roman şirketidir. Yayınladıkları serilerin büyük bölümü çizgi film, dizi ya da sinema filmlerinin çizgi roman serileridir. IDW Publishing’in internet sitesine şöyle bir göz attığınızda Ghostbusters’ten Back to the Future’a, GI Joe’dan Transformers’a, Teenage Mutant Ninja Turtles’tan The X-Files’a kadar pek çok ünlü markanın çizgi roman lisansına sahip olduğunu görebilirsiniz.

IDW Publishing’in yayınlarından seçmeler

Kuruluşun elbette özgün eserleri de var, ancak hiçbiri lokomotif konumunda değil.

Star Trek: Ongoing

Fikri haklarını Paramount Pictures’ın ait olduğu Star Trek de IDW Publishing’in elindeki onlarca çizgi roman lisansından biri. 2011 itibariyle 60 fasikül olarak halinde yayınlanan Star Trek: Ongoing, 2009 yılında gösterime giren Star Trek adlı filmden 2016 çıkışlı Star Trek: Beyond adlı filme kadar geçen zamandaki boşlukları dolduran bir seri.

Yıldız gemisi Enterprise’ın mürettebatı, 2009 filmiyle birlikte yenilenen (daha doğrusu reboot edilen) kadroyu yansıtacak şekilde resmedilmiş. Yani bildiğiniz Chris Pine’ın Kaptan Kirk’ü, Zachary Quinto’nun Spock’ı ve Karl Urban’ın Bones’u karşımızda. Çizimler Star Trek çizgi roman geleneğini sürdürüyor. Yani paneller bolca foto referans kullanılarak üretilmiş ve olabildiğince sinematik. Star Trek söz konusu olunca bu kötü bir şey değil, ancak görsel üslup olarak olarak daha stilize tarzları benimsiyorsanız size biraz tekdüze gelebilir.

Aşağı yukarı filmdeki gibi

Hikayeler ise onlarca fasiküle yayılmak yerine daha çok Star Trek dizilerinin formatına yakın olmaları adına genellikle kısa tutulmuş. Bu da bence çok olumlu bir durum. Zira cilt değil de fasikül söz konusu olunca hikayelerin bitmesini aylarca beklemek insanı kanser edebilir.

Kimsenin Gitmediği Yere

Ben bu yazıyı kaleme aldığım dönemde Star Trek: Ongoing’in Türkçeye çevrilmiş Mayıs ve Haziran fasikülleri yayınlanmıştı. İlk iki sayının hikayesi ise Gary Mitchell’ı konu alan “Kimsenin Gitmediği Yere” adlı hikaye. Gary Mitchell, Star Trek fanları tarafından bilinen bilinen bir isimdir. Tanımayanlar için kısaca anlatayım:

1966’da Star Trek: The Original Series için çekilen pilot bölümde, Leonard Nimoy’un canlandırdığı Spock karakteri dışında tüm Enterprise mürettebatı farklıydı. “The Cage” adlı bölüm, Jeffrey Hunter’ın canlandırdığı Kaptan Christopher Pike önderliğindeki Enterprise mürettebatının bir macerasını konu alıyordu. Ancak bölüm yayınlandıktan sonra CBS’in kurduğu fokus grup kadroyu beğenmemişti. Bunun üstüne CBS, William Shatner’ın canlandırdığı Kaptan Kirk önderliğindeki bugün tanıdığımız kadroyu toplayarak “No Man Has Gone Before” adlı yeni bir pilot bölüm çekti ve başarılı oldu.

Kaptan Kirk, Gary Mitchell ile satranç oynarken.

Çizgi romanın hikayesi, büyük ölçüde aynı adlı dizi bölümüyle paralel ilerliyor. Samanyolu galaksisinin sınırlarından geçen sınırlarından çıkan Enterprise, bir anomaliye maruz kalır ve mürettebattan Gary Mitchell adlı subay değişim geçirerek insanüstü güçlere kavuşur. Bir süre sonra beyni o kadar gelişir ki, gemideki herkesi düşük yaşam formu olarak görmeye başlar ve bir tehdit haline gelir…

Uzun lafın kısası, Star Trek: Ongoing için bu hikayenin şeçilmiş olması, Star Trek: The Original Series‘e gayet yerinde bir saygı duruşu olmuş, çok beğendim.

Toparlayacak Olursak

Şimdi eğri oturup doğru konuşalım. Memlekette çizgi roman kültürü satış azlığı sebebiyle asla fasikül temelli gelişmedi. Ancak son yıllardaki süper kahraman temalı sinema filmleri sayesinde çizgi romana ilgi de bir hayli arttı. Yani fasiküller için bence bir şans var. Presstij Kitap’ın riske girerek fasikül geleneğini tekrar başlatmaya çalışması bence güzel bir gelişme. Devamının geleceğini umuyorum.