Hemen yazının başında itiraf edeyim: Bu yazıyı birkaç yıl sonra “Ben demiştim!” demek için yazıyorum. Zira süper kahramanların filmlerinin R Rated furyasından hemen sonra çöküşe geçeceğine inanıyorum. Bunun benzeri bir durum 30 yıl önce çizgi romanlarda yaşanmış ve neredeyse koca sektörü yerle bir etmişti. Belirtiler gösteriyor ki, göz göre göre tarih tekerrür ediyor…

Nedir R Rating?

Bilmeyenler için hemen en temel bilgiden başlayalım: R Rating, ismini “Amerika Sinema Derneği” olarak çevirebileceğimiz Motion Picture Association of America (MPAA)’nın belirlediği film sınıflandırma sistemine ait derecelerden biridir. Günümüzde bu sisteme dahil 5 farklı sınıflandırma bulunuyor:

• G: Her yaştan izleyicinin izlemesinde sakınca olmayan filmler. (Tam ismi: General Audiences)
• PG: Filmin bazı bölümlerinin çocuklar için uygun olmayabileceği uyarısıdır. Bu uyarının muhatabı ebeveynlerdir. Dolayısıyla son kararı onların vermesi beklenir. (Tam ismi: Parental Guidance Suggested)
• PG-13: Film 13 yaş altı çocuklara kesinlikle tavsiye edilmez. Ancak karar yine ebeveyne aittir. Sinema girişinde 13 yaş altı çocuklar engellenmez. (Tam ismi: Parents Strongly Cautioned)
• R: 17 yaş altı çocukların ancak ailelerinin ya da yetişkin bir eşlikçi gözetiminde izleyebileceği filmlerdir. Ebeveynlere filme gitmeden önce içeriği hakkında detaylı araştırma yapmaları önerilir. Sinema salonları, yanında yetişkin bir gözlemci olmayan 17 yaş altı çocukları kapıdan geri çevirmekle kanunen yükümlüdür. (Tam ismi: Restricted)
• NC-17: Hiçbir şart altında 17 yaş altı çocuklar sinemaya alınmaz. Film tamamen yetişkinlere yöneliktir. (Tam ismi: Adults Only)

Ted (2012) – Kaba tavırlar, cinsel içerik, kötü dil ve uyuşturucu kullanımı = R Rated

Yani NC-17’yi bir kenara itersek, sınıflandırmaların çoğunun izleyiciyi sınırlandırmaktan ziyade yönlendirme amacı taşımakta olduğunu görüyoruz.

Sınıflandırma Kriterleri

“Peki sınıflandırma yapılırken göz önüne alınan kriterler nedir?” diye merak ediyorsanız, onlar da 5 adet:

• Şiddet: Çok basit kavga sahneleri dışında kalan tüm şiddet görüntülerini kapsar. Yoğun dövüş sahneleri, eğer pek fazla kan içermiyorsa PG-13 yeterli kabul edilir. Örneğin; Kung Fu Panda (2008) adlı filmin içerdiği dövüş sahneleri, filmi sadece PG kategorisine taşımıştır. Christopher Nolan’ın The Dark Knight (2008) filmindeki şiddet seviyesi ise PG-13’tür. Ancak Logan (2017)’daki kan gölü sahneleri ya da Saving Private Ryan (1998)’de olduğu gibi aşırı gerçekçi savaş sahneleri filmin sınıflandırması R’ye yükselir. Saw (2004) gibi şiddet pornosu olarak nitelendirilen türden işkence sahneleri içeren filmler ise NC-17 olmak zorundadır. İşkence harici şiddet sahneleri çok nadir olarak NC-17 olarak sınıflandırılır.

The Dark Knight Rises (2012) – Batman hakkı olan PG-13’ü söke söke alırken(!)

• Dil: Küfür ve cinsel içerikli konuşmalar. Basit küfürleşmeler en fazla PG ile sınırlandırılırken ağır küfürler ve cinsel içerikli konuşmalar genellikle PG-13 kategorisine dahil edilir. Bu kategorinin şimdiye kadar herhangi bir filmin sınıflandırmasını PG-13’ün üstüne çıkardığı görülmemiştir.
• Madde Bağımlılığı: Sigara kullanımı PG, uyuşturucu kullanımı ise PG-13 ile sınıflandırılır. Bu kriter tek başına bir filmi R ya da NC-17 sınıflandırmasına yükseltemez.

• Çıplaklık: Basit çıplaklık sahneleri PG ile sınıflandırılırken tam çıplaklık PG-13, eğer cinsel organ açıkça görünüyorsa R olarak sınıflandırılır.

Show Girls (1995) – Bu filmdeki en masum sahnelerden biri mesela. Kalanı mı? Tabi ki NC-17

• Cinsel İçerik: Basit sevişme sahneleri filmi anında G sınıfından bir üste, yani PG’ye taşır. Örneğin; bir çiftin seks yaptığı ima ediliyor, ama bir önceki “çıplaklık” kriterini zorlamayacak şekilde sunuluyorsa film durumu PG ile kurtarabilir. Sere serpe gösterilen seks sahneleri, çıplaklık faktörünü de en üst seviyede zorluyorsa filmi kendini NC-17 ile damgalanmış olarak bulur. Yani bu kriter aslında direkt olarak çıplaklık seviyesine endekslidir.