Soğuk Savaş

Piyasaya sürüldüğü dönem itibari ile Amerika ile Rusya arasındaki soğuk savaşın etkileri çizgi roman içerisinde de bolca görülüyor. Öyle ki hikaye bir yerden sonra tamamen bu olasılığın cephe savaşına dönüşme ihtimali üzerinden gidiyor. Bu yönü ile zamanını, dönemini çok iyi kullanan bir yapım. Sürekli olarak mevcut düzenin ne kadar yozlaştığı, toplumun içinde bulunduğu durum gibi konulara arka planda yer veriliyor olması hikayenin daha dinamik bir şekilde akmasını sağlıyor. Demek istediğim, maskeli kahramanların başında belli ki bir bela var. Ancak ne olduğu tam olarak bilinmiyor ama bu her şey olabilir. Mevcut soğuk savaş yüzünden sinirleri yıpranan halk ya da ortada herhangi bir kahraman görmek istemeyen tutucu bir grup bile olabilir.

Toplumla hatta beraber olmaları gerektiği düşünülen emniyet kuvvetleri ile yıldızları bir türlü barışmayan maskeli kahramanların içinde bulundukları durum hikaye devam ettikçe iyice içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Bunda mevcut siyasi durum ve belirsizliklerinde çok büyük payı var. Vatandaş bitmek bilmeyen ama bir türlü herhangi bir sonuca ulaşmayan nükleer savaş dedikoduları sebebiyle hiç olmadığı kadar agresif. Albüm içerisinde özellikle bu savaşı bekleyen, bundan çıkar sağlamanın peşinde olan Ozymandias adlı karakterin yaklaşımı dikkate değer. Seri içerisindeki en fazla dikkat edilesi karakter aynı zamanda ve “dünyanın en zeki insanı” olarak lanse ediliyor.

Watchmen’in Yeni Baskısı

Ülkemizde Watchmen ilk olarak 2009 yılında farklı bir yayınevi tarafından piyasaya sürülmüştü. Bu, çizgi romanın aynı isimle sinemaya uyarlandığı tarihle aynı tarih. Bir nevi okura hediye niteliğinde olan baskı zamanla tükendi ve İthaki Yayınları tekrar basana kadar bulmak pek de mümkün değildi. Çoğunlukla çizgi roman arşivi yapanların ellerinde olan albümü satın almak için ciddi uğraşmak gerekiyordu.

Nitekim yeni baskı ile birlikte bulunamama problemi ortadan kalkan Watchmen’in eski baskı ile yeni baskısı arasındaki birkaç farktan bahsetmek istiyorum. En çok dikkat çeken nokta boyut ve dış tasarım olduğunu görüyoruz. Yeni baskı eskiye oranla daha hacimli ve uzun bir şekilde okuyucu ile buluşuyor. Toplamda 12 bölüm olan çizgi romanın kalınlığı neredeyse Hobbit (İthaki baskısı, beyaz kapak) kitabı kadar var, belki de daha kalın. Ayrıca sözünü ettiğimiz baskıda kapak tasarımı da değiştirilmiş. Seri içerisinde adı geçen kahramanların vesikalık resimlerinin bulunduğu kapak eski baskıya oranla daha şık olmuş.

Çeviri anlamında iki versiyonda gayet başarılıydı açıkçası. Herhangi bir çeviri ya da düzenleme kısmı ile ilgili bir sıkıntı yaşadığımı anımsamıyorum. Watchmen her zaman serinin ruhuna yakışır çeviriler ile Türk okuyucusunun karşısına çıktı. Bununla birlikte iki baskıda da korunan bölüm aralarında yer alan mektup, röportaj, kitap alıntıları vs. bölümler çizgi romanı daha interaktif bir hale sokuyor. Kahramanlar ile ilgili ekstra bilgi ve geçmişleri ile ilgili hikaye esnasında geçmeyen anekdotlar verilen bu kısımları iki baskı da görmek sevindirici oldu açıkçası.

Senaryo anlamında daha evvelden benzeri bir seri okuduğumu hatırlamıyorum. Watchmen, süper kahraman müessesesine atılan bir tokat gibi: Kahraman değil kuklasınız! Toplumun dayattığı kurallar ile arası iyi olmayan ancak yine toplumun kendisi tarafından yaratılan kuklalar. Bu yönü ile zaten başlı başına dikkati hak ediyor. Aynı zamanda Hugo Ödüllü bir seri olduğunu da hatırlatırım. Hak ettiği başarıyı kazandığını söyleyebiliriz.

Watchmen’in çizgi roman okumayı seven herkese göre bir yapım olduğunu söylemek zor. En başta özellikle hikayesi öyle hızlı ya da akıcı bir şekilde gelişmiyor. Adeta yedire yedire akan senaryosu herkesin seveceği bir tempoya sahip değil. Bunun dışında ele aldığı konu herkesin ilgisini çekmeyebilir. Zira baktığımız zaman aynı kategoride yer aldığı diğer yapımlara nazaran fazla kasvetli.

Daha fazla, daha ansiklopedik Watchmen isteyen olursa eğer bundan bir buçuk yıl kadar önce yayınlanmış başka bir yazımız daha var. Okumak isteyenler şuradan yazıya ulaşabilir.

Sona Gelirken

Tüm çizgi roman tarihinde benzerini okumadığımız tarzda bir yapım Watchmen. Gerek teknik kalitesi gerekse derinlikli hikayesi –ki özellikle hikayesi- onu çizgi roman severler için özel kılıyor. Geçtiğimiz kasım ayında İthaki Yayınları tarafından tekrar basılan ve uzun zamandır bulunamayan statüsünden kurtulan yapıma göz atmadan geçmeyin. Sonra pişman olursunuz, benden söylemesi.