Star Trek: The Original Series (TOS)

Star Trek: The Original Series (TOS) 1966 – 69 tarihleri arasında 3 sezon olarak yayınlanmış bir bilimkurgu dizisidir. Serinin yaratıcısı, ütopik bir hayat görüşüne sahip olan Gene Roddenberry’dir. Seri, yayınlandığı dönemde ve sonrasında kült haline gelmiş ve kendisinden sonra gelen tüm bilimkurgu sinema filmi ve serisine ilham kaynağı olmuştur. Aslında 5 sezon olarak planlanan serinin son iki sezonu NBC’nin iptal kararı almasıyla hiçbir zaman çekilememiştir.

Bilimsel Doğruluk

Star Trek, yayınlandığı dönem göz önüne alındığında, hatta alınmadığında bile şaşırtıcı derecede doğru bilimsel bilgiler içerir. Bölümlerde parmakla sayılacak kadar az sayıda bilimsel hata bulunur. Bunun sebebi şüphesiz dönemin bilim adamlarından ve başta Isaac Asimov olmak üzere pek çok bilimkurgu yazarından içerik hakkında danışmanlık alınmış olmasıdır. Bu arada şu gerçeği da göz önüne almak gerekir: Seri ilk yayınlandığı tarihte insanlık henüz Ay’a ayak basmamıştır!

Senaryo Formülü

Seri, birçok gezegenin bir araya gelerek oluşturduğu bir federasyona (Federation of United Planets) bağlı olan, Enterprise 1701 adlı bir yıldız gemisi personelinin keşifleri sırasında başlarına gelen olayları konu almaktadır. Hikayenin ağırlıklı olarak odaklandığı karakterler; tam bir aksiyon adamı olan karizmatik Kaptan James T. Kirk, zekasıyla ön plana çıkan Vulcan gezegeninden Mister Spock ve geminin huysuz doktoru Leonard McCoy’dur. Hikayelerdeki formül; insiyatif almaktan çekinmeyen kaptanın kararlarını mantıksal çerçevede Mister Spock, ahlaki olarak ise Dr. McCoy sorgulaması şeklindedir. Mürettebat, karşılaştıkları sorunlara karşı ürettiği çözümleri her daim masaya yatırarak ideal ekip çalışması örneği ortaya koymaya çalışır. Biraz dikkatli baktığınızda günümüzde başarılı pek çok serinin bu formülü kullandığını görürsünüz.

Nyota Uhura, Hikaru Sulu, James T. Kirk, Leonard McCoy, Mister Spock, Pavel Chekov, Montgomery Scott

Star Trek, dönemine göre oldukça enteresan bir kadroya sahiptir: Öncelikle geminin haberleşme subayı siyahi bir kadın olan Nyota Uhura’dır. Pilot rolünde Uzak Doğu kökenli Hikaru Sulu, taktik subay olarak ise Rus asıllı Pavel Chekov rol almaktadır. Geminin şef mühendisi ise bir İskoç asıllı Montgomery Scott’dır. Bu kadro şimdilerde bize bir şey ifade etmese de söz konusu yıllarda devrim niteliğinde, fazlasıyla cesur bir seçimdir. Zira kadın hakları konusunda sorunları olan, adım başı ırkçılık sorununa rastladığınız ve üstüne komünist avından çıkalı daha çok olmamış ve soğuk savaşa yelken açan bir 60’lı yıllar Amerika Birleşik Devletleri’nden bahsediyoruz. Roddenberry, seride farklı ırkların birlikte uyum içinde çalışabilecekleri bir ütopya hayal etmiş ve bunu beyaz cama yansıtmıştır.

Bu arada, Kaptan Kirk ve Uhura arasındaki öpüşme sahnesi “Amerikan televizyon tarihindeki ilk ırklararası öpüşme sahnesi” olarak tarihe geçmiştir.

Serinin İptali

NBC aracılığıyla izleyicilerine ulaşan dizinin yayın hayatı oldukça sancılı olmuştur. Zaman içinde dramatik olarak ratingleri düşmüş, yayın saatleriyle sürekli oynanmış ve bütçesi düşürülmüştür. Tüm bunların sonucunda Roddenberry küstürülmüş ve üçüncü sezonun başından itibaren seriye olan katkısı azalmıştır. Sonuç olarak seri iptal edilmiştir. İptal haberinin ardından izleyiciler kendi aralarında örgütlenip NBC’ye serinin iptalini protesto etme amacıyla binlerce mektup yağdırmışlardır. Fakat itirazlar serinin kaderini değiştirememiştir. Kaldı ki; günümüzde bile fanların sahip olduğu tüm sosyal medya imkanlarına rağmen bir serinin iptalini engellemek çok zordur.

İmkansızlıkların Getirdiği Yaratıcılık

Yıllar sonra Star Trek: The Original Series adıyla anılacak serinin başrol oyuncusu William Shatner, “Şimdiki dizilerin yemek masraflarına denk bir bütçeyle koca diziyi çekmeye çalışıyorduk.” sözleriyle dönemin zorluklarını özetlemiştir. Dönemin imkan ve teknolojisi özellikle bilimkurgu tarzından bir dizi çekmek için hem yetersiz, hem de çok pahalıdır. Farklı ırklar için makyajlar, gemiler için maketler ve yabancı dünyalar için dekorlar imkanlar sonuna kadar zorlanarak çıkarılmıştır. Size şimdi izleyince o döneme göre çok yaratıcı fikirlermiş gibi görünebilecek “ışınlanma” ve “gemi içindeki yapay yerçekimi” bile çekimlerdeki masrafları kısmak için çözüm olarak bulunmuştur. Zira her bölümde geminin gezegene iniş – kalkış sahnelerini ya da gemi içinde sıfır yerçekiminde süzülen oyuncuları çekmek astronomik seviyede masraflıdır.

Enterprise NCC 1701

Artıları

Kirk, Spock ve McCoy’un sinerjisi seriye muhteşem bir hava katıyor.
Star Trek: The Original Series genelindeki alt metinler kendi dönemine olduğu kadar günümüze de hitap ediyor.
Bölümler birbirinden bağımsız olduğu için aradan herhangi bir bölüm seçip izleyebilirsiniz.

Eksileri

Sahne geçişleri, senaryolar ve oyunculuk 60’ların televizyon serilerine ait anlatım diline sahip. Bu durum izlerken sıkılmanıza sebep olabilir.
Kaptan Kirk, Humphrey Bogard tarzı bir jön olarak dizide yer aldığı için baldır bacak kadınlarla olan münasebetleri yer yer sinir bozabiliyor.
Star Trek: The Original Series’in bazı bölümleri gereğinden fazla western filmi havasında geçiyor.
Bölümler birbirinden tamamen bağımsız. Bir önceki bölümde ya da sezonda olan bir olayın etkileri başka bölümlere yansımıyor.