Alt Kültürde Savaş Sanatı – 300 Spartalı
Gerçekleşmeyen Bir Savaş
Yunanların ilk planı Persleri Tempe Geçidi’nde durdurmaktır. Konfederasyon komutanlığı bu planı uygulamak için geçide 10.000 hoplit gönderir. Ancak Makedonya Kralı İskender tarafından Pers ordusunun tahmin edilenden çok daha büyük olduğu ve Sarantoporo geçidinden geçmeyi planladığı hakkında uyarılan Yunanlar herhangi bir muharebe olmadan geri çekilirler. Serhas ve ordusunun Çanakkale’yi geçtiği haberi üzerine konfederasyon alternatif bir savaş planı yapmaya hazırlanır.
Temistokles’e göre Perslerin güneye inmesi için ya karadan Thermopylae geçidini kullanması ya da denizden Artemisyum boğazını kullanması gerekmekteydi. O vakit geçidi hoplitlerle, boğazı da konfederasyon donanmasıyla tutmak lazımdı. Temistokles, kısa bir süre sonra haklı çıkacak, orada meydana gelen savaşa da Thermopylae Savaşı denecekti. 300’e konu olan savaş da budur.
300 Mü, 7000 Mi?
Savaşta yer alan tarafların asker sayıları aslında ciddi bir tartışma konusudur. Herodot’un aktardığına göre bizzat Serhas’ın komutasındaki Pers ordusu 2.600.000 kişiydi. Bu rakam size biraz abartılı geliyorsa haklısınız elbette. Bugün, Bodrumlu tarihçi Herodot’un rakamları uydurduğundan neredeyse eminiz. Dönemin şartlarına, Pers ordusu ve geçtikleri bölgelerin olanaklarına baktığımızda Pers ordusunun 100.000 ila 150.000 kişi arasında olduğunu çıkarıyoruz. Bazı modern araştırmalara göre bu sayı 70.000’e kadar inebilmekte. Serhas’ın buraya gelmeden evvel yolda fethettiği yerlere garnizon bırakıp bırakmadığını bilmediğimiz için hesap iyice zorlaşıyor.
Öte yandan Pers ordusunun akıllı hareketlerinden biri savaşın tarihini Marathon Savaşı’ndaki gibi Spartalıların dini bayramına denk getirmek olmuştur. Bu sayede yaygın inanışın aksine büyük Sparta ordusu yine savaşa katılmamış ve Temistokles’in kara savunması temelde sadece Spartalılara dayandığı için konfederasyonun savaş planı neredeyse daha başlamadan çökmüştü. Kral Leonidas her şeye rağmen, geleneklere karşı gelerek, yanına kendi muhafızlarından 300 kişi almak suretiyle geçide doğru yola çıkmıştır. Meşhur, 300 meselesi de buradan çıkıyor.
Ancak Leonidas’ın amacı hiçbir zaman 300 Spartalıyla geçidi tutmak olmamıştır. Yola çıkma amacı geçide varıncaya kadar asker toplamaktı. Leonidas’ın başarılı olduğunu da söyleyebiliriz. Başta 300 kişi olan Spartalılar, farklı şehirlerden kendilerine katılan askerlerle 7100 kişilik bir ordunun parçası olmuşlardı. Bu orduda da en büyük grup 1000 kişi ile savaşa katılan Fokidalılardı.
Filmde büyük ölçüde kölelerden oluşuyormuş gibi gözüken Pers ordusuna karşı özgür Spartalıların savaştığını görüyoruz. Oysa ki Yunan kuvvetlerinde de ciddi bir köle nüfusu vardı. Hatta Frank Miller’in aktardığının aksine bazı gruplar bu muharebede zorla savaştırılmıştır. Nihayetinde filmde sadece 300 Spartalı savaşıyor gibi gözükmekte. Evet sonuçta Spartalıların sayısı 300 civarındadır, ama Frank Miller, yanlarında Spartalı olmayan 6800 kişi daha olduğu gerçeğini atlamıştır. Nedense bu arkadaşları filmde veya çizgi romanda pek göremiyoruz.