Aziz Patrick Maviye Boyanınca

Şu ana kadar anlattıklarımdan, 17 Mart’ta her yerin yeşillenmesini yoncalara bağlamışsınızdır. Ama bunun zamanla eklenmiş daha trajik nedenleri de var. Yeşil, 1640’larda İrlanda Katolik Federasyon’un üzerinde bir arp sembolü bulunan yeşil bayrak kullanmasından itibaren İrlanda’nın resmi rengi olarak kabul ediliyormuş. Hatta 1750’de, Friendly Brothers of St. Patrick adında Robin Hood ve Şen Yoldaşlar’ı hatırlatan bir kardeşlik kurulmuş. 1783’te ise, Yeni İngilizler adı verilen Anglo İrlandalı başka bir grup, Order of St. Patrick adında bir şövalye birliği kurmuş ve hiç yapılmamış bir şekilde, Aziz Patrick’i mavi renkli bayrakla özdeşleştirince, olanlar olmuş.

Bağımsızlık isteyen İrlanda milliyetçileri, “İngiliz mavisine karşı”1798’de ayaklanmış ve sembol olarak hepsi yeşil giymiş. Buna “wearing the green”, yani yeşillere bürünmek denmiş ve bir mottoya dönüşmüş. Amerika’nın bağımsızlık savaşı ve Fransız Devrimi’nden gazı alan bu ayaklanma, İngilizler’in zafer kazanmasıyla sonuçlanmış. Yeşil giymek yasaklanmış ve pek çok milliyetçi  öldürülmüş. Yüzyıllardır süregelmiş Katolik-Protestan kavgası da (İngiltere 8. Heduruma hiç yardımcı olmamış. “Wearing the Green” ise, özgürlük uğruna hayatını kaybeden İrlandalıları anan bir halk şarkısına dönüşmüş. Zamanla, bu olayların Aziz Patrick Günü’yle bağı artmış.

Bugün İrlanda’nın milli rengi hala yeşildir, ama devletin kurumsal rengi ve sembolü mavidir. (**)

(**) Maviye karşı yeşil, bana biraz Nika İsyanı‘nı hatırlattı.

Modern Çağlarda Aziz Patrick Günü Kutlamaları

O nedenle 17 Mart’ta yeşil giymek, aynı zamanda eşitliği ve kardeşliği de simgeler. Her yerin yeşile boyanması, emperyalist değerlere karşı büyük bir isyandır. Yakın zamanda çevrecilik kaygıları da buna katılmıştır. Bayramın pek çok ülkeye yayılmış olmasının en büyük nedeni budur. Aziz Patrick Günü’nü önemli kılan başka bir nokta ise, hızla İngilizceleşen İrlanda dilinin koruması amacıyla o gün herkesin İrlandaca konuşmasıdır. Eğer İrlandalı tanıdıklarınız varsa, 17 Mart’ta onların dilinde konuşmanız büyük bir jest olacaktır.

Tabii millet daha çok işin şamatasında olduğu için, Aziz Patrick Günü’nde ünlü mekanlar yeşil ışıklandırılır, pub’larda yeşil bira sunulur. Aslında en geleneksel kutlama, bira ya da viskinin içine bir yonca tanesi atıp içmektir. Yonca tanesini yutabilir, ya da uğur getirmesi için sağ omzunuza koyabilirsiniz.

Cosplayerların uzun yeşil Leprechaun şapkaları kullandığını da mutlaka görmüşsünüzdür, ama bu İrlanda kökenli peri halkının aslen Aziz Patrick Günü’yle hiçbir ilgisi yoktur. Hatta bugün, onları silmeye çalışmış yaşlı bir adamın anıldığı bayramın sembolü olarak bilindikleri için, saklandıkları kayalıklarda hınzır hınzır kıkırdıyor bile olabilirler.

Alkol fiyatlarının el yaktığı ülkemizde kutlamak biraz zor tabii. Umarım herkese en az bir kere bu festivali doğduğu topraklarda, ya da yasakların olmadığı mutlu ve yeşil bir ülkede kutlamak nasip olur.

(*) İrlandalı başka bir Azize olan Kildare’li Brigid de en az Patrick kadar hatta daha önemli bir figürdür ve kökeni Pagan bir tanrıçadır. Tabii dişi olduğu için Patrick öne çıkarılmıştır. Belki bir ara onu da yazarım.