Film

• Christopher Nolan’ın 2005 tarihli Batman Begins filminde Çehov’un Silahı’na çok fazla örnek var. Piyano, Batmobil’in özelliklerinden bahsedilmesi, Ra’s Al Ghul/Ducard hakkındaki her şey. Özetle filmin ilk yarısında gösterilen tüm silahlar, ikinci yarısında patlar.
• Die Hard, jet-lag ile ilgili bir yolcunun tavsiyesinden, Argyle’ın limuzinin özelliklerinden bahsetmesine, Holly Gennero’nun yeni Rolex saatine kadar Çehov’un Silahlarıyla doludur.
• The Fifth Element‘te Corbin Dallas’ın kibrit kutusu ilk sahnede neredeyse boştur. Kutuda son kalan kibrit ise filminde sonunda hayat kurtaracaktır.

The Fifth Element, ve silah patlar…

• The Hangover filminde, Doug’ı bulmaya çalışan Phil, Stu ve Alan’a yol gösteren her şey Çehov’un Silahı olarak kabul edilebilir. Bazıları hemen fark edilirken diğerleri akılda kalmaz. Mike Tyson’ı onlara götüren kaplan, striptizciye uzanan yahudi soykırımından kalma yüzük ve daha niceleri.
• Edgar Wright’ın Shaun of the Dead ve Hot Fuzz filmlerinin tamamı Çehov’un Silahı’na harika birer örnektir. Her iki filmin de ilk yarılarında görülen çoğu şey, ikinci kısımda olay örgüsü için önem kazanır. Tek tek söylemeyeceğim, her iki filmi de izleyip notlar alabilirsiniz.
• James Bond filmlerinin başında, Q’nun 007’ye vermiş olduğu bütün akıllı aygıtlar Çehov’un Silahı’dır. Bu aygıtların, her biri hikayenin bir noktasında önemli olmakla kalmaz, aynu zamanda olay örgüsüne dair de bir fikir verir. Örneğin, Q parmak iziyle çalışan bir silah gösterirse, biliriz ki ileride başka biri silahı ateşlemeye çalışacak ve başaramayacaktır. Bugüne dek Q’nun bahsettiği ancak filmde kullanılmayan hiçbir gereç varolmamıştır.
• Iron Man‘de Tony Stark, kalbini şarapnelden korumak için Ark Reaktörü adı verilen elektromanyetik bir cihaz geliştirir. Daha sonra Pepper Potts’tan güncellediği cihazı takmasını ister ve ondan eski birimi atmasını ister. Ancak Pepper eski cihazı camla kaplayıp ona geri verir. Camdaki reaktör daha sonra, Obadiah Stane Tony’nin göğsünden yenisini çıkarıp aldığında çok önemli hale gelir.

Iron Man

• Total Recall filminde de bu prensip pek çok kez dikkate alınmıştır. Örneğin; Quaid’in evrak çantasında bulduğu hologramlı kol saati, daha sonra Cohaagen’in bazı birliklerini yenmek için kullanılır. Bir diğer kullanımı ise Benny’nin Quaid’i Last Resort’a götürürken karşılaştıkları delme makinası şeklinde karşımıza çıkar. İki kez görünen bu makina daha sonra Benny tarafından Quaid’i öldürmeye çalışırken kullanılacaktır.
• Serenity. Burada Çehov’un Silahı’na açık bir şekilde vurgu yapılır. Mal, soyguna giderken el bombası almak isteyen Jayne’i engeller. Ancak birkaç sahne sonra Yağmacılar onlara saldırdığında Jayne, Mal’ı dinlediği için duyduğu pişmanlığı ifade eder. Bu silahın ilk patlamasııdır. Aynı silah ikinci kez ise filmin sonlarında; Yağmacılar’ın ikinci saldırılarından Mal’ın Jayne’e el bombası getirip getirmediğini sorması ve Jayne’in el bombalarını göstermesi ve nihayetinden patlatmasıyla patlar.
• Son olarak Çehov’un Silahı’nın gösterilip patlamadığı bir örnek vereceğim. David Fincher’ın Se7en filminde Dedektif Summerset’in sustalı bıçak konusundaki olağanüstü yeteneği gösterilir. Hatta bir noktada ortağı Dedektif Mills, Summerset’in bir bıçağı olduğuna dikkat çeker. Ancak sustalı filmin hiçbir yerinde kullanılmaz. Kutu açmak ve kanıt üzerideki bantı kesmek hariç.

Dizi

• Battlestar Galactica‘nın başlarında Baltar, Adama’dan bir nükleer bomba istediğinde (6’nın emri doğrultusunda), bu bombanın araştırmasına yardım için olduğunu söyler. Daha sonra bomba patlatılır ve serpintileri Cylon’ların soğuk ama yaşanabilir bir gezegene yerleşen insanların konumunu izleyebilmesi için en önemli araç haline gelir.
•  Breaking Bad‘deki Hector Salamanca karakteri ikinci sezonda önemsiz bir karakter olarak tanıtılır. Ancak dördüncü sezona gelindiğinde Salamanca’nın, Gus Fring’in baş düşmanı olduğunu ve nihayetinde Walter White’ın Gus ‘a karşı kozu haline geldiğini öğreniriz.

Breaking Bad, Hector Salamanca Tuco ile birlikte

• The Sarah Connor Chronicles dizisinin ilk sezonunda Terminator devre dışı bırakmak için elektriğin kullanıldığı birkaç sahne vardır ve bir bölümde Cameron, işlemci çipini Vic’ten çıkarırken Sarah ve John Connor’a bunun nasıl yapıldığını gösterir. İkinci sezonun ilk bölümüne geldiğimizde Cameron’ın araba bombalamasında hasar gördüğü ve çılgına döndüğünde Connor’ların her iki yöntemi de ona karşı kullandığını görürüz.
• Dexter‘ın dördüncü sezondaki Remains to be Seen bölümünde, Dexter bir araba kazasından sonra bir cesedi sakladığı yeri unutur. Öldürdüğü yerde bir ipucu ararken yerde temizlemeyi unuttuğu bir kan damlası görür. Aramayı bırakıp kanı temizler ve daha sonra bu olayı unutur. Daha sonra yine cesedi aramaya koyulur ve olay yerine geri döndüğünde kan izini yine görür. Kafası karışmış bir halde yukarı bakar ve bunca zaman cesedin tavana kadar uzanan bir torbada olduğunu farkeder.
• Star Trek: The Next Generation‘ın Reunion bölümünde, Worf’un oğlu Alexander babasına ait olan bat’leth silahına özel ilgi gösterir. Hatta Worf oğluna silahın nasııl kullanıldığını bile öğretir. Daha sonra Worf silahı eşi K’Ehleyr’i öldüren Duras’ı öldürmek için kullanır. Bu, tipik bir Çehov’un Silahı örneğidir.

Edebiyat

• Philip K. Dick’in Paycheck romanının neredeyse tamamı bu prensibe dayanır. Baş karakter Jennings üzerinde çalıştığı çok gizli projeyi tamamlamasının ardından hafızasını sildirir ve sonrasında ücretini almak yerine kendine küçük bir tel parçası da dahil olmak üzere görünüşte önemsiz ve işe yaramaz birkaç eşya bıraktığını öğrenir. Ardından tutuklanan kahramanımız bu telin bindirildiği arabanın arka kapısını açmak için ideal bir boyutta olduğu ortaya çıkar. Diğer tüm eşyaların da kritik anlarda işe yarayacağını tahmin etmek zor değil. Paycheck’i Çehov’un Silahı’nın rehber kitabı olarak kabul etmek yanlış olmaz. Çünkü yine hikaye gereği bu nesnelerin kötü adamların radarına girmeyecek kadar önemsiz olduğu gerçeğine prensibin gereklerinden biridir.

• Orta Dünya

  • Bilbo’nun The Hobbit kitabında Gollum’dan kazandığı sıradan bir büyülü yüzük, The Lord of the Rings serisinde Sauron’un en tehlikeli eseri ve aynı zamanda onun dönüşü için kritik öneme sahip olduğu açığa çıkar. Tek yüzük, aslında Çehov’un geriye dönük bir silahıdır. Çünkü J.R.R. Tolkien The Hobbit’i The Lord of the Rings’i göz önünde bulundurmadan yazmıştır. Hatta The Hobbit’te yer alan meşhur Bilbo ve Gollum karşılaşmasını The Lord of the Rings’in yayınlanmasından sonra ona uyacak şekilde yeniden yazmıştır ve The Hobbit’in sonraki basımlarında yeni versiyonu yer almıştır.
  • Buna karşın yalnızca The Hobbit kitabını düşünürsek yüzük yine Çehov’un Silahı olarak kabul edilebilir. Bilbo’nun mağarada bulduğu sıradan bir yüzüğün onu görünmez yapması ve pek çok kritik anda ona yardımcı olması prensibi doğrular niteliktedir.

• • Yine The Lord of the Rings‘de, Galadriel tarafıından ekibe verilen tüm hediyelerin hemen hemen hepsi Çehov’un Silahı’dır. Elf pelerinleri, Eärendil’in yıldızının ışığını barındıran bir şişe, altın ve gmüş kemerler, elf saçından gerilmiş bir yay ve oklar… Her biri kullanılmıştır. Hemen hemen dememin sebebi Gimli’ye verdiği hediyedir. Gimli Galadriel’den bir tel saçını ister. Galadriel de bunun ardından üç tel saçını kesip Gimli’ye verir ve ve Gimli tellerden yalnızca bir kolye yapar.
  • The Lord of the Rings serisinin ilk kitabında hobbitler tarafından höyükte bulunan hançerler, (hobbitler için kılıç diyebiliriz) son kitaptaki Pelennor Çayırları Savaşı’nda önem kazanır. Söz konusu savaşta Merry, kılıcını Angmarlı Cadı Kral’ın dizine arkadan saplayarak o sırada Cadı Kral’ın karşısında yenilmek üzere olan Éowyn’e üstünlük elde etmesi için fırsat verir ve Éowyn, bu sayede Cadı Kral’ı öldürür.
  • Gelelim Silmarillion‘a… Aulë, cüceleri yarattığı zaman, Aulë’nin eşi Yavanna da ağaçları cüclerden korumak için Ağaçların Çobanları’nı (Ent’leri) yaratır. Ent’ler kitap boyunca bahsedilmez, ta ki Thingol’un Doriath’ta Belegost cüceleri tarafından öldürülmesini takiben, cücelerin Thingol’un kolyesi ile dağların doğusuna kaçmalarına ve orada Ent’ler tarafından mağlup edilene dek.

• Harry Potter

  • İkinci kitapta; Chamber of Secrets nam-ı diğer Sırlar Odası’nda, Dumbledore Harry’ye Fawkes isimli anka kuşu’nu tanıtır ve onun ağır yük taşıyabilme, sadakat ve iyileştiren gözyaşlarına sahip olma gibi özelliklerinden bahseder. Kitabın sonunda Fawkes, Harry’ye yardım eder ve nihayetinde hayatını kurtarır.
  • Sorcerer’s Stone (Felsefe Taşı) kitabının ilk bölümünde Sirius Black’in Hagrid’e Harry’yi güvenle taşıması için uçan motorsikletini ödünç verdiğinden bahsedilir. Ancak Prisoner of Azkaban (Azkaban Tutsağı) kitabının büyük çoğunluğunda Sirius Black kötü adam olarak tanıtılır. Hatta kitaptaki taverna bölümünde motorsiklet verdiği zamanı hatırlayan Hagrid, o sırada bir şeylerin yanlıış olduğundan şüphelenmesi gerektiğini söyler ve hatta Sirius’un farkedilmeden kaçabilmek için motorsiikleti verdiğine inandığını ekler. Nihayetinde ilk kitaptaki algı doğru çıkar.
  • Peter Pettigrew karakteri bu ilkeye birkaç açıdan örnek gösterilebilir. İlk iki buçuk kitapta Ron’un zararsız sıçanı olarak gizlenen Pettigrew’un, fare olmadığı Harry’nin anne babasına ihanet ederek onların ölümüne neden olduğu ortaya çıkar. Bir diğer örnek de üçüncü kitapta ortaya çıkar. Prisoner of Azkaban‘da hem Pettigrew’un hem de sıçanın kopmuş parmağından bahsedilir. Kitabın sonunda ise Harry onun hayatını bağışlar ve böylece Peter’ın ona bir can borcu olur. Order of the Phoenix (Zümrüdüanka Kardeşliği) kitabında Peter’ın, Voldemort’u diriltmek için elini feda etmesi sonrasında Voldemort ona gümüşten bir el verir. Son olarak yedinci kitapta yani Deathly Hallows‘da Peter’ın Harry’yi öldürmekte tereddüt etmesi sonucu gümüş el tarafından boğulur.

Harry Potter, Peter Pettigrew kendi eliyle cezalandırıılırken.

• • İlk olarak Chamber of Secrets kitabının dördüncü bölümünde bahsedilen Kaybolan Dolap’tan, sonraki kitaplarda yer yer bahsedilmiştir. Bu bahislerden en dikkat çekeni şüphesiz Half-Blood Prince kitabıdır. Burada Draco Malfoy tarafından kullanılan dolap, hikayede kritik bir kırılmaya neden olur.
  • Hortkuluk’ların birkaçı Çehov’un Silahı olarak kabul edilebilir. Tom Riddle’ın Günlüğü ilk olarak Chamber of Secrets‘ta ortaya çıkar. Rowena Ravenclaw’ın Diademinden ilk olarak Half-Blood Prince (Melez Prens) kitabında bahsedilir. Nagini ilk olarak Goblet of Fire (Ateş Kadehi) kitabında görülür. Marvolo Gaunt’un Yüzüğü ve Salazar Slytherin’in Kolyesi ise ilk olarak yine Half-Blood Prince’te (Melez Prens) görülür. Bu nedenle Half-Blood Prince kitabının pek çok silahın patladığı önemli bir geçiş bölümü olarak kabul edebiliriz.

Çehov’un Silahı prensibine gösterilebilecek sayısız örnek bulunabilir. Zira her hikaye anlatıcı bu tekniği kullanarak heyecanı canlı tutmaya çalışır. Sizin de dikkatinizi çeken örnekler olursa yorum bölümünde bizimle paylaşabilirsiniz. Bir başka terminoloji yazısında görüşmek üzere…