Geek Terminoloji – Dördüncü Duvar Nedir?
Televizyondan örnek verelim: Doctor Who büyük karmaşık uzaylı muzaylı bir düğüm olduğundan Doctor bazen biz seyircilere göz kırpar, seslenir. Özellikle Capaldi döneminde bu daha sık olmaya başladı. Bu teknik ile dizinin sahip olduğu “zaman” kavramını genişletilir. Bir başka dizi, House of Cards anlatım tekniği olarak dördüncü duvar kırmayı çok güzel kullanıyor. Millet gülsün eğlensin diye değil, Francis Underwood’un düşüncelerini kendi ağzından doğrudan seyirciye aktarıyor. E adam nasıl karanlık şeyler düşünüyorsa hepsini açık açık söylediğinden, seyirci ne kadar kötü birisi olsa da ona sempati de duyuyor. Aynı şekilde tam olarak dördüncü duvar kırılması sayılmasa da bu gibi sahneler Dexter ve Mr Robot‘ta da vardı.
Çizgi filmlerde dördüncü duvar çok incedir. Bunun en büyük nedeni çocukların “gerçeklik” kavramını yıllar içerisinde oturtmasından yararlanmaktır. Oysa her sanat eserinde kolaylıkla başvurulabilecek bir teknik değil mi? Örnek olarak Teletubbies ve Andy’nin Nesi Var? programlarını karşılaştırırsak, Andy’de dördüncü duvar kırılmasının bir anlatım tekniği olarak kullandığını görürüz. Bu da aslında Saved By The Bell adlı, 90’larda çıkmış bir televizyon şovunun pastişidir.
Ve gelelim çizgi romanlara. 2016’da artık Deadpool’u bilmeyen kalmadı. Anti-kahraman olan bu karakterin süper güçlerini sayabiliriz, fakat diğerlerinden kendisini ayıran özelliği bir çizgi roman karakteri olduğunu bilmesi ve dördüncü duvarı kırmasıdır. Çizerinden, okuyucuya, herkese laf atar. Bunu çizgi romanlarında yaptığı gibi, filminde de yapmıştır. Kamerayla arası baya bir iyiymiş öyle duydum(!). Aman dikkat edin, 16 duvar birden kırmayın.
Artık dördüncü duvarın ne olduğunu bildiğinize göre izlediğiniz dizi ve filmlerde sık kullanılan “duvar kırma” tekniğinin olayını biliyorsunuz. Eskiden izlediğiniz komedi filmlerini bir gözden geçirin derim ben. Kim bilir, belki yazının altındaki yorumlar bölümünde sizinle konuşmak, kaynaşmak isteyen bir iki kişiyle karşılaşırsınız.