” Macguffin nedir? ” derseniz, hikayenin başlamasına ve bitmesine vesile olan nesnedir, ama kesinlikle hikayenin akışına etki etmez, ne kokar ne bulaşır. Kişilerin olaylardan daha öne çıktığı hikayeler için kullanımı yaygındır, zaten geri planda olan olayların gerekçelendirmesinin bir macguffin ile sağlanmasında sakınca yoktur. Macguffin’siz hikaye olur, hatta bir kısım edebi öğretiye göre olmasa daha iyidir.

Macguffin ortadaki medya ürününde anlatılan olaylardan önce çok büyük işler yapmış, veya daha sonra çok büyük işler yapacak olabilir. Bunlar önemli değildir. Önemli olan eldeki malzeme içinde elden ele dolaşmak dışında bir olayı olmamasıdır.

“Sırf hamal yükü muamelesi gören aşırı önemli nesne” en eski efsane edebiyatından beri süregene bir olaydır. Macguffin lafı, Alfred Hitchcockun fikridir. Wikiye göre Alfred Hitchcock, kendisinin de kullandığı bu hikaye tekniğini millete anlatırken “Macguffin nedir? “ konulu ilkokul seviyesinde bir espri ile örnek verirmiş.

Alfred Hitchcock

Macguffin’ler en verimli olarak konu devamlılığı “sabun köpüğü” kıvamında olan ortamlarda kullanılır. Oyuncular için macguffin bir yerden alınıp sahibine teslim edilen ve yolda başka işe yaramayan görev eşyasıdır. Pembe dizi, eski usul çizgi roman, ucuz filmler vs. için önemlidir. Kara Film (noir) türü en ucuz türlerden biri olarak neredeyse tamamen macguffin kullanımı üzerine kuruludur.

Pulp Fictiondaki Çanta

Ucuz film demişken, Pulp Fictiondaki çanta en bodoz macguffindir. Yazar zaten çantayı senaryoya sırf macguffin olsun diye yerleştirilmiştir. Film çanta meselesi ile açılıp çanta meselesi ile kapanır. Film boyunca gördüğümüz antin kuntin karakterlerin yolunu kesiştirir. Ama son tahlilde içinde ne olduğunu bile bilmiyoruz. Çünkü o bir macguffin ve içindekileri öğrenmemize gerek yok. Arada açıp bakanlar sarı bir nur görüyor ve “Evet, bunun için adam vurmak son derece mantıklı!” diye düşünüyor. Bunun dışında hikayeye verdiği bir yön yok. Tarantino’nun her zamanki kör göze parmak üslübü ile çantanın macguffin olduğu gözümüze doğru sokulur.

Arada içine bakılıyor. O kadar.

Filmi baştan sona izleyin, hesapta çanta filmdeki karakterlerin toplamından daha değerli, devamlı el değiştiriyor, ama hikaye içerisinde pratik hiç bir işlevi yok.

Tek Yüzük

Yüzüklerin Efendisi, Tek Yüzük ortaya çıktığında başlar ve yok olduğunda biter. Sadece buna bakarak Yüzüğün bir macguffin olduğu iddia edilebilir. Bütün Orta Dünya’nın peşinden koşturduğu yüzük macguffin olmayacak da ne olacak?

Lakin öyle değildir! LOTR’deki tek yüzük macguffin olamaz, çünkü bilinci vardır. Yüzük, Sauronun iradesini yansıtır ve içindeki büyüyü kullanarak dünyaya aktif olarak etki eder. Yüzük sürekli olarak taşıyıcısının aklını çelmeye çalışır, ki taşıyıcı yüzüğü taktığında Sauron taşıyıcının zihnini okuyabilsin.

“Psst… Taksana beni parmağına… Kime diyorum?”

Yüzüğün sessiz de olsa bir karakteri vardır ve aktif olarak kötülük yapmaya çalışır. Macguffin olmadığı gibi, hikayenin yan kötü karakterlerinden biri olduğu bile iddia edilebilir.

One Piece

Bütün korsanları peşinden sürükleyen efsanevi korsan hazinesi One Piece, One Piece evrenindeki macguffindir. Devam eden olay örgüsü boyunca sürekli lafı edilir, gemisi olan her korsan One Piece peşinde denize açılır, lakin bir kez bile ne işe yaradığı gündeme gelmedi. Hatta korsanların hiçbiri tam olarak neye benzediğini bile bilmiyor.

One Piece isimli nesne, çok uç noktada bir macguffin örneği. Hikayeye herhangi bir şekilde doğrudan katkı sağlaması imkansız, çünkü en başta fiziksel olarak birilerini elde tuttuğu bir nesne değil. O herkesin varmaya çalıştığı bir hedef olarak uzakta bir yerde sabit olarak duruyor. One Piece’in sonsuz bir yol hikayesi olarak kurgulanmış olması bunun en önemli sebebidir. Macguffin ne kadar soyut ve uzak olursa, yol hikayesi o kadar uzatılabilir.

Kriptonit Yüzük

Batman’in zulada tuttuğu kriptonit yüzük ilginç bir örnektir. Bazen macguffindir, ama her zaman değildir!

Burada sandıktan çıktığı okazyonlardan birini görüyoruz.

Çoğu hikayeda sadece macguffin olarak geçer. Okura gösterildiğinde veya hakkında konuşulduğunda Superman’in zayıflığı hatırlatılır, ama aktif olarak kullanılmaz. Lex Luthor “Uzaylı gelir de el kol yaparsa lazım olur.” diye yanında taşır, bize Superman uzaylı işgalci olduğunu falan hatırlatır. Superman daha sonra yüzüğü “Gün gelir de sağ sola el kol yaparsam lazım olur.” diye Batman’e emanet eder.  Arada gündeme gelir, Superman’in aslında kendini düşünmediğini, toplumsal refahı herşeyin üstünde tuttuğunu falan hatırlatır.

Lakin dönem dönem Batman’in Superman’i hakkaten eşek sudan gelene kadar dövmesi gerekir, işte bu durumlarda yüzük macguffin’likten çıkar. Amacı doğrultusunda kullanılan senaryo gerecine dönüşür.  Lakin bu kullanımı diğerine göre daha az olur.

Siz de okuduğunuz ya da izlediğiniz şeylerden aklınızda kalan macguffin örneklerini yorumlara yazabilirsiniz.