3 – Vakıf Serisi

İmparatorluk serisi, birbirinden uzak yerlerde geçen olayları anlatırken gerçek anlamda Galaktik Trantor İmparatorluğu’nu hiç bir zaman görmeyiz. Buna rağmen Vakıf Serileri’nin özellikle de başlarında, İmparatorluğu oldukça net bir şekilde görür, başkenti (daha doğrusu baş gezegeni) Trantor’da bulunur hatta bazı imparatorları bizzat tanıma şansı yakalarız. Bu sebeple Vakıf Serisi, İmparatorluğu daha iyi bir şekilde anlatmaktadır.

Yine de seri boyunca, İmparatorluğun çok uzun bir zamandır var olduğunu, artık çok büyümüş, hantallaşmış ve çökmeye başladığına şahit oluruz. Buna rağmen serinin son kitaplarına kadar İmparatorluk halen galaksideki en büyük güç olarak kalmaya devam eder. Serinin 4. ve 5. kitabı arasına gelen bir yerlerde İmparatorluk gerçek anlamda çöker.

3a – Vakıf Kurulurken (Prelude to Foundation)

Serinin ilk kitabı, binlerce gezegenden oluşan İmparatorluğun merkezi olan Trantor’da başlıyor. İmparator 1. Cleon döneminde, önemli bir bilim adamı olan Hari Seldon, bir konferansta matematik yoluyla, kalabalık insan gruplarının hareketlerinin tahmin edilebileceğinden bahseder.

Hari Seldon bu sisteme “psikotarih” adını vermiştir. Seri boyunca psikotarih çok önemli yer tutar. Psikotarihe göre, gelen geçen tüm insanlar (yöneticiler dahil) belirli bir şablona göre hareket etmek durumundadırlar. Ancak bu şablon çok karmaşık matematik hesaplamaları içerir ve anlamak herkesin harcı değildir. İyi hesaplanmış bir psikotarih denklemi, çok yüksek oranda geleceği tahmin edilebilir ancak bu denklemler çok büyük sayılardaki insanlara uygulanabilmektedir.

Konferanstan sonra Hari Seldon için heyecanlı zamanlar başlar. Efendi ve kendi halinde bir bilim adamıyken kendini bir anda zorlu bir durumda bulur. Peşindekilerin en önemlisi ise duygularını açık etmeyen, hep genç gibi duran, İmparatorun Danışmanı Eto Demerzel’dir.

(Çok büyük bir spoiler vererek şimdiden açıklamak isterim ki Eto Demerzel aslında robot Daneel’dir. Yine de serileri okuyanlar bunu zaten fark ediyorlar)

Kitap boyunca Hari’nin tanıştığı karakterlerden birisi de sonradan evleneceği Dors Venabili olur. Ancak serinin ilerleyen kitaplarında Dors’un robot olabileceği ihtimali üzerinde durulur ki gerçekten de Dors, Daneel tarafından Hari Seldon’u koruyup kollaması için gönderilmiş bir robottur. Ancak o kadar gelişmiştir ki Hari ile aralarında zaman içinde büyük bir aşk başlar.

Bu arada Asimov,  Hari Seldon’un bizzat kendisine benzediğini kabul etmiştir. Böylece Seldon karakterini dikkatli incelediğiniz zaman yazarı da yakından tanıma fırsatı buluyorsunuz.

3b – Vakıf İleri (Forward the Foundation)

İlk kitaptan sekiz yıl sonrasında geçer. Hari’nin, psikotarihi gelişmiş ve büyük insan kitlelerine uygulanması gerektiği burada ortaya çıkmıştır. Bu sırada Eto Demerzel kaybolmuş ve Seldon bir süreliğine İmparatorun Danışmanı ve başbakanı olmuştur.

Bu kitapta, psikotarih gittikçe gelişmiştir ve üzerinde pek çok matematikçi çalışmaktadır. Hari’nin ise karısı ve evlatlık oğlu ölmüşlerdir. Bir tek evlatlık oğlundan olma torunu Wanda kalmıştır ancak hikaye ilerlerken, Wanda’nın anlama ihtimali olmayan psikotarih denklemlerini çözdüğüne ve bir takım telepatik güçlere sahip olduğuna sahip oluruz. Tıpkı bir zamanlar Robot Giskard’ın, sonraları ise Daneel’in yaptığı gibi. Ancak Wanda insandır ve Daneel ile Giskard’ı kimse tanımamaktadır.

Bu noktada Hari Seldon, psikotarihin boşluklarını bulur ve diğer telepatik insanları toplayarak 2. Vakıf’ı kurma işine girişir. Buna ömrü yetmese de Wanda önderliğinde, zaman içinde zihin güçleri olan kısıtlı sayıda insandan oluşacak olan 2. Vakıf kurulacaktır.