3f – Vakıf’ın Sınırı (Foundations Edge)

Vakıf’ın kuruluşundan bu yana beşyüz yıl geçmiş, yeni belediye başkanı Harla Branno’dur. Ancak parlak bir politikacı ve eski asker olan Golan Trevize, 2. Vakıf’ın yenilmediğini ancak kendilerini gizlediğini düşünmektedir. Politik bir oyunla, Golan Trevize 2. Vakıf’ı bulma göreviyle gönderilir. Yanında uzman bir tarihçi olan Janov Pelorat’ı alır. Ayrıca araştırmasına yardımcı olması için son model gravitik gemilerden biri de kendisine tahsis edilir.

Bu arayışı boyunca Trevize, 2.Vakıf’ın yenilmediğini öğrendiği gibi oyunda bir başka aktörün daha bulunabileceğini öğrenir. Bu aktör, gizemli ve adı efsane gibi dolaşan Gaia’dır.

Nihayetinde Trevize ve Pelorat, Gaia gezegenini bulurlar. Gaia, kendini galaksinin kalanından soyutlamış bir süper-organizmadır. Gezegendeki bütün insanların ve canlıların zihni birbirine bağlıdır, gezegenin de farklı bir zihni vardır. Konuşurken alışılagelmiş iyelik ekleri yerine Ben/Biz/Gaia terimini kullanmaktadırlar.

Ancak Gaia, kendini galaksiye yayma ve tüm galaksiyi tek bir süper-organizma olarak (Galaksia) birleştirme niyetindedir. Yine de niyeti iyidir ve devasa bir zihin olmasına rağmen tek başına karar vermek istemez. Trevize gibi, yanılmaz kararlar alabilen ve zihnine dokunulmamış bir adamın gelmesini, nihai kararı vermesini beklemektedir. Bu yüzden Trevize’yi 2. Vakıf’a karşı koruyup evrenin kaderine karar vermesini isterler.

Sonunda Gaia, Trevize’yi takip eden 2. Vakıf’lıların zihninden hem Onu hem de Gaia’yı siler. Neticede Gaia’nın sahip olduğu zihinsel güç 2. Vakıf’ın kat be kat üstündedir. (hatta Katır’ın eski bir Gaia’lı olduğu rivayet edilir) Ayrıca zihinsel güçleri ayıklayan teknolojiler de artık sonuca ulaşmış ve 2. Vakıfçılar açığa çıkarılmıştır.

Nihayetinde Trevize, kararını verir ve insanlığın kaderinin Gaia/Galaksia olduğunu söyler. Artık Gaia, başka gezegenlere de yayılacak ve idrakını genişletecektir. Ayrıca yayıldığı tüm gezegenler tek bir bilinç olacağı için (kendi kişiliklerini korurlar, bu bir çeşit esaret değildir) savaşlar, kavgalar bitecektir. Yine de Trevize’nin aklında bir soru kalmıştır :

Trevize, Gaia’yı ararken, Dünya’ya ait tüm bilgilerin ortadan kalktığını farketmiştir. Bunu yapan Gaia olmadığına göre, muhtemelen Gaia’dan bile daha kuvvetli biri ya da birileri, Dünya’yı bilerek gizlemektedir.”

Trevize kararını vermiş olmasına rağmen bu sorularla baş başak kalır. Artık insanlığın kaderi Vakıf/İmparatorluğu yerine Galaksia olacaktır.

3g – Vakıf ve Dünya (Foundation and Earth)

Vakıf ve Dünya, epeyce sonra yazılmasına rağmen, bir önceki kitabın bittiği sahnelerle başlar. Trevize artık Dünya’yı arayıp, esas cevabı bulmak istemektedir. Doğal olarak tarihçi Pelorat da birlikte gelecektir. Ayrıca Pelorat’ın sevgilisi Bliss (Gaialı) de onlara katılır.

Bu kitap, tüm kronolojiyi bitirirken okuyucuya sondan başa doğru bir çeşit yolculuk yaptırır. Ayrıca Trevize – Elijah Baley benzerliği gözden kaçmadığı gibi Pelorat – Hari Seldon ve Bliss – Dors (hatta Gladia) benzerliklerini de fark ederiz. Asimov, serinin son kitabında önceki kahramanlara çok benzer bir yapı içine girmiştir.

Trevize ve grubu, Dünya’ya ait tüm masalları tek tek araştırmaya başlarlar. Pek çok gezegene gidip gelirler ve başlarına sürüyle olay gelir. Serinin kalanına nazaran bu kitap politik oyunlar, komplolar içermez. Olduğu gibi bir yol hikayesi ve macera sunar.

Nihayetinde, Robot Serilerinde gördüğümüz  “50 Uzaycı Gezegenleri”ni bulmaya başlarlar. Tarihi mitlerden, bu gezegenlerin Dünya’ya yakın olduğu sonucuna ulaşırlar, her ne kadar Dünya’nın yeri tüm Galaksideki kaynaklardan silinmiş olsa da artık sona çok yakındırlar.

Tabi bu maceraları sırasında Aurora ve Solaria gibi, eski kitaplardaki uzaycı gezegenlerine de uğrarlar. Buradakilerin en ilgi çekicisi şüphesiz Solaria’dır. Eski kitaplarda “bir kişiye bin robot düşen” bir yer olarak tanımlanan Solaria, aradan geçen sayısız yüzyılda kendini iyice soyutlamıştır. Genetik modifikasyonlar sayesinde Solarialılar çift cinsiyetli ve büyük güçlere sahip, aşırı gelişmiş insanlardan oluşan bir hale gelmişlerdir. Bu gezegenden istemeden de olsa yanlarında Solaria’lı bir çocukla ayrılmak zorunda kalırlar. Çocuğun da ırkının kalanı gibi inanılmaz güçleri vardır.