Ülkemizde yerli tasarım kutu oyunları her gün çıkmıyor. Ama bir de İhtilal ve Incorporated gibi deneyimli oyuncuların elinden çıkan tasarımlar daha da az. İşte bilinen Türk kutu oyunlarından Tamga da bunardan biriydi. Daha ziyade okey takımları ile tanıdığımız Star Oyun’un, biraz “öğrenirken eğlenin” konseptine sokmaya çalıştığı, iyi düşünceler barındıran ama oyunculardan çok değişken geri dönüşler alan bir oyundu. Tamga satış anlamında istenilen başarıyı yakalayamasa da niş bir kitlesinin olduğunu duydum. İstanbul kutu oyunu camiasının bildik yüzlerinden, arkadaşımız Burak Katipoğlu işte bu oyunu aldı, baştan aşağı yenileyip geliştirdi ve Star Oyun da Hilal Hattı adı altında şu günlerde piyasaya sürdü.

Alo? Hilal Hattı mı?

Ben de Hilal Hattı’nı oynama fırsatı buldum ve derhal bir inceleme yazısı yazmayı görev bildim. Tamga, dediğim gibi pozitif yönleri olan bir oyundu ama oynayanlardan daha ziyade mekanikleri çok sürükleyici olmadığı yönünde eleştiriler duydum. Ayrıca savaşların kendini fazla tekrar ettiği ve bazı güçlü ünitelerin oyunda aşırı güçlü olabildiği de yapılan eleştiriler arasında. Hilal Hattı’nda ise öncelikle bu mekanikler yenilenmiş, ayrıca da oyun oldukça renklendirilmiş. Sonuç; benzer kafalarda ama bambaşka, yepyeni bir oyun.

Hilal Hattı genel görünümü.

Peki nedir bu kafalar? Hilal Hattı, Risk gibi, Game of Thrones gibi, bir alan kontrolü ve savaş oyunu. En büyük farkı, tek bir ordunuz olması. Üç birlikten ibaret bu ordu ile harita üzerinde ilerliyor ve bölge ele geçiriyorsunuz. Oyun şöyle bir alternatif tarih senaryosu üzerine kuruluyor. Osmanlı Kanuni’den sonra bir şekilde dağılmış ve beylikler Osmanlı topraklarının yeni hakimi olmak için birbiriyle kıyasıya savaşıyor. Belirli bir başarı puanı yakalayan beylik oyunu kazanıyor. Achievement mantığındaki bu başarı puanlarının da büyük çoğunluğu önemli bölgeleri ele geçirmekle kazanılıyor.

Komponent Fazla Geldi, 6 Oyunculu Yaptık

Hilal Hattı 2-6 oyuncu ile oynanabiliyor ama ben 3’ten şaşmayın, 4’ü aşmayın derim. Zira 6 oyuncuda downtime (yani sıra sizde değilken beklediğiniz süre) inanılmaz artıyor, total oyun süresi de (her ne kadar hedef puan düşse de) neredeyse oyuncu sayısı çarpanı kadar (hatta daha fazla) uzuyor. Zira puanlar için daha çok oyuncuyla kapışmak zorunda kalıyorsunuz.

Söz konusu Star Okey ise çay ve kola kaçınılmaz.

Oyuna başlarken 3 birlikten oluşan ordunuz oldukça zayıf. Oyunda ana hedeflerinizin başında bu orduyu daha güçlü birliklerle kurmak geliyor. Ama bu o kadar kolay değil. Bir kere her turun başında ele geçirdiğiniz bölge oranında edindiğiniz vergi gelirleri -ki mevcut birliklerinizin bakım giderleri bu vergilerden düşüyor- ile güçlü birlikler satın almalısınız. Ama her birliği her yerden de alamıyorsunuz. Ele geçirebileceğiniz her bölge oyundaki 15 farklı birlikten birini üretmenizi sağlıyor. Daha güçlü birlikler, hem daha zor ele geçirilen bölgelerde üretiliyor, hem de alabilmeniz için kültür puanı istiyor ki bu da ayrı bir mekanik ama buna daha sonra değineceğim. Öncelikle oyunda dananın kuyruğunun koptuğu yer olan savaşlara gireyim.

İsmiyle Müsemma Savaşlar

Söylediğim gibi savaşlar 3’er birlikten oluşan iki ordunun birbirine girmesi ile oluyor. Bu üniteler, farklı güçlerde olabiliyorlar ama tek olayları birbirlerinden farklı güçlerde olmaları değil. Pek çok birlik, ordunun hangi kanadında olduklarına göre, savaşın geçtiği coğrafyaya göre ve karşılarına denk düşen düşmanın tipine göre farklı bonuslar veriyorlar. Oyunun işte bu kısmı çok keyifli. Örnek vermek gerekirse ben ilk ele geçirdiğim kaleli bölge olan Belgrad’a girmeden önce, Belgrad’ın dağlık arazilerinde bonus alan solak okçulardan ve kalelere karşı bonus alan topçulardan alabileceğim bölgeleri ele geçirip onları orduma katarak işimi oldukça kolaylaştırmıştım.

Birlikler çok çeşitli.

Bu bahsettiğim bonuslar ise düz bir savaş gücü değil, farklı tipte zarlar kazandırarak ya da rakibe kaybettirerek oluyor. Dört tip zar var. Bunların biri menzilli, diğer üçü ise yakın mesafe zarları. Menzilli sarı zarlar rakibi önce vurarak zarını eksiltebiliyor. Yakın mesafe zarları ise ayıran şey güçleri. Kırmızı zarda 1/2 olasılıkla rakibe hasar verilirken, mavide 1/2, yeşilde ise 1/6. Bu zarların başarı olmayan yüzleri boş olsa daha çok rahat anlaşılır olurdu ama şu haliyle de bir süre sonra alışıyorsunuz. Belli ki 6 oyuncu konusunda komponentten sakınmayan Star, zar konusunda cimri davranmış.

Hücum!

Savaş kısaca şöyle gerçekleşiyor, orduların birbirine denk gelen kanatları birbirine vuruyor, üç kanattan ikisini kazanan savaşı kazanıyor. Berabere kalınan durumlarda ise daha fazla vuruş yapan kazanıyor. Kolay bir sistem olmakla birlikte, zarlara alışana kadar savaşlar biraz vakit alıyor. Aslında ben rekabetçi oyunlarda oyunun en kilit noktasının bütünüyle zara bağlanmasına çok sıcak bakmasam da, bu tarz bol savaşlı oyunlarda rastgelelik olmayınca tekdüzelik hakim oluyor. Yukarıda bahsettiğim pek çok sebepten ordu gücünüzü ayarlayabildiğiniz için, Hilal Hattı’nda strateji şansın bir adım önüne geçiyor. Ayrıca söyleyebilirim ki oyunda oyuncuların orduları arasında geçen savaşlar oldukça çekişmeli ve zevkli. Yine de bilin ki oyunun büyük kısmını tahtaya karşı oynuyorsunuz.

Üç kanatlı ordunuz.

Hilal Hattı’nda alan kontrolü ve ordu geliştirme dışında üçüncü bir renk de kültür mevzusu. Topladığınız vergilerden 5 akçeye satın alabildiğiniz kültür kartları oldukça çeşitli. Bunlardan pek çoğu daha gelişmiş birlikleri almanıza yarayan kültür puanı veriyor – ki bu puan aynı zamanda güçlü bölgeleri aldıktan sonra çıkabilecek isyanları da engelliyor. Evet bir de böyle bir şey var oyunda ve oldukça eğlenceli bir mekanik ama ilk oyunlarınızda bu isyanları devreye sokmadan oynayabiliyorsunuz. Bu kartlarda ayrıca başka özellikler de olabiliyor. Her tur akçe getiren kartlar, belirli şartları sağladığınızda başarı puanı getiren kartlar, ordunuzun ilerleme hızını artıran kartlar ve isyanları manipüle eden kartlar gibi pek çok çeşit kart var.

Coop İsterük! Solo İsterük!

Son bir çeşitlilik de oyundaki bazı mekanikleri manipüle eden varyantlar. Örneğin iki kişilik oyunda parasal olarak çok rahat edemeyin diye bölge kaybettikçe para kaybettiğiniz bir modül var. Bunlar da güzel ama bence oyuna mutlaka solo ya da coop oyun modülü eklenmeli (böyle bir şey hiç komponent eklemeden internet üzerinden eklenebilir) çünkü oyun mekanikleri zaten büyük oranda tahtaya karşı oynuyoruz ve oyunun (pek çok oyundaki gibi) en problemli yönü downtime, neden bu renkli mekanikleri belirli bir senaryoda solo ya da coop olarak oynamayalım ki? Örneğin belirli bir turda belirli bir başarım yakalamak zorunda olduğunuz ve/ve ya turlar ilerledikçe bazı koşulları zorlaşan bir modül, Hilal Hattı’nın zengin mekanikleri sayesinde, örneğin bir Eldritch Horror havasında oynanabilir.

Hilal ve Cebeci kelimeleri aynı oyunda geçmemeliydi.

Sonuç olarak Hilal Hattı, bir kaç problemi olmakla birlikte oynanabilirliği yüksek bir oyun. Oyunun zengin mekaniği yüzünden ordu kurma, lojistik vb. konularda kuralların muğlak olduğu noktalar var ama hepsi eninde sonunda çözülüyor. Bazı beğenmediğiniz kurallar olursa house-rule’lamak da gayet mümkün. Örneğin ben oyunda bunca çeşit birlik varken başkentimde sadece iki birlik saklayabilme sınırını beğenmedim, bir daha oynadığımda bu sınırı yok sayacağım. Ya da oyunun başında her oyuncuya verilen akıncı birliğini kaybettiğinizde yenilemek bu kadar zor olmamalıydı, bu yüzden her başlangıç bölgesi akıncı veriyor sayılabilir. Bilmiyorum yazımın genel tonu bunu hissettirdi mi ama Hilal Hattı eğlence vadeden bir oyun. Bu oyunu şu an Kadıköy – Goblin‘de oynayabilir ya da pek yakında kitapçılardan satın alabilirsiniz.