İstanbul kutu oyunu camiasının müdavimlerinden Can Adatepe’nin, yıllardır geliştirdiği ve her fırsatta biz oyunculara denettiği oyunu Incorporated, geçtiğimiz ay sürpriz bir şekilde baskıya girdi. Can bununla da kalmadı, Essen’de düzenlenen ve dünyanın en büyük kutu oyunu fuarı olan Spiel’de bir stand kiralayıp oyununu dünyaya açtı.

Bu haber elbette sevimli ama Can’ın Essen sonrası raporu ve götürdüğü 100 oyunu saatler içinde satması, üzerine de boardgamegeek.com’da okuduğum incelemeler işin şeklini değiştirdi. Bana da üzerimdeki ölü toprağını atıp sahalara dönmek kaldı.

Incorporated’ı en son 1 yıl önce oynamıştım. Açıkçası o zaman oyunun, sağlam mekanikleri olmasına rağmen eğlence faktörünü zayıf bulmuştum. Ancak şu an elimizdeki oyunun bir yıl önceki oyunla pek alakası yok. Ya da şöyle söyleyeyim, TCA Games adı altında yayınlanan haliyle Incorporated, değme Euro game ile aşık atacak seviyede.

Efsaneler Bir Arada

Kutu oyunlarına aşina olanlar için şöyle bir özet geçeyim; Incorporated’ın içinde efsane oyunlardan Imperial var, Twilight Struggle var, Chaos in the Old World var, hatta biraz da Lords of Waterdeep var. Var oğlu var yani. Ama sanmayın ki bu oyunların derlemesi bir Frankenstein’dan bahsediyorum. Hatta Can bu saydığım oyunların kaçını oynadı ya da kaçından esinlendi bilmiyorum. Bilakis kendine has mekanikleri ile bu oyunlarda daha önce gördüğüm mekaniklerin oldukça orijinal bir harmanı söz konusu. Bu mekanikleri de aşina olanlar için terim olarak saymak gerekirse; alan kontrolü, açık artırma, işçi yerleştirme ve ticaret. Evet bunca mekaniği ben kendi adıma ilk defa tek bir oyunda bir arada görüyorum. Oyunun göründüğü kadar karmaşık olmaması da Can’ın başarısı. Farklı mekaniklerin olması, bolca stratejik çeşitlilik getiriyor ama oyunu anlaşılmaz kılmıyor. Yine de “light” bir oyun dersem yalan olur.

2 ila 4 kişi ile oynanan Incorporated’da her oyuncu bir dünya devi yatırım şirketini canlandırıyor. Dünyanın çeşitli ülkelerine yatırım yapıyor, yayılıyor, kar elde ediyor ve birbirimizi iteliyoruz. Bununla da kalmıyor, ülkelerde savaşlar çıkarıp dengeleri sarsıyoruz.

Oyunda güçlü bir finans teması var. Ancak ortalama Kahramangiller okuyucusunun finansla çok haşır neşir olmadığını göz önünde bulundurarak iyi haberi vereyim; oyun temelde bir finans oyunu değil ve finans bilgisi istemiyor. Daha ziyade “fluff” dediğimiz, oyunun kıyafeti mahiyetinde. Ha, temel kar-zarar, arz-talep dengelerini bilmenin faydası yok değil ama ilk oyununuzu oynadıktan sonra zaten neler döndüğünü anlayacaksınız.

Her oyuncunun yönettiği şirketin asimetrik güçleri var. Chaos in the Old World’ü hatırlatan bu yönü Can biraz çeşit katmak için koymuş ama o kadar ciddi bir tekrar oynanabilirlik katıyor ki ne kadar vurgulasam azdır. Bu asimetrik güçlere oyunun kurallarını anlatırken arada değineceğim.

Beyni Yanmak İstemeyen Sonraki Bölüme Atlasın

Her zamanki gibi oyunun kurallarına fikir vermesi açısından kısaca değineceğim. Her kuralın elbette ince ayrıntıları var.

Incorporated’da oyuncuların yaptıkları eylemleri yakından ilgilendiren bir dizi “slider” var (bunu “sürgü” diye çevirmek istemedim, ancak ileri-geri gidebilen birer düğme gibi düşünün). Dünyadaki finansal ve politik durumu temsil eden bu sliderlara aşağıda yeri geldikçe değineceğim. Oyun, diğer bu tip komplike oyunlar gibi fazlara bölünmüş durumda. İlk fazda bir “outlook” kartı açılıyor ve o kartta finansal ve politik durumlarda bazı değişimler oluyor. Bu değişimlerin bazıları belirli, bazıları ise 3. oyuncu “big brother”ın inisiyatifiyle belirleniyor. Ayrıca ekonomik büyüme slider’ı kaçı gösteriyorsa o kadar yatırım kartı açılıyor ve o tur sonunda hangi yatırımların para kazandıracağı belirleniyor. Tabi tur içinde değişmezse.

Yatırım küpleri ve işçiler.

İkinci faz ise oyuncuların borsası olan ana ülkelere yatırım yapma fazı. Oyuna hiç bir özel gücü olmayan oyuncu “fortress derivatives” başlıyor. Bu fazda işçilerinizden birini göndererek bir hisse, artı aynı bölgede bir yatırım için açık artırma başlatıyorsunuz. İşçi demişken, her oyuncunun iki, dördüncü oyuncu “old money”nin ise üç işçisi var. Bu açık artırmayı başlatan kişinin tek avantajı ilk bidi yapmak. Bu noktada açılmış olan yatırım kartları hisse değerlerini artırıyor diyebilirim. Bu açık artırmalardan birini kazanan oyuncu, örneğin artırma ABD’de ise bir ABD hissesi ve ABD’de boş yatırımlardan birine girme hakkı kazanıyor. Eğer o ülkede boş yatırım yoksa, bir başka yatırımcıyı dışarı atabiliyor. Duruma göre bu açık artırmalar çok vahşileşebiliyor çünkü elinizde olmayan parayla da açık artırmaya girebiliyorsunuz ve kazanırsanız o anki faiz oranına göre borç alabiliyorsunuz. Bu açık artırmanın kapanış rakamına göre, o bölgede önceden yatırımı olan diğer oyuncular bir de açık indirme başlatıp bir hisselerini kasaya satabiliyorlar – ki bu mekanik bana çok orijinal geldi.