Eski Kral Öldü, Yaşasın Yeni Kral

3.5E’nin en büyük problemi, öğrenme eğrisinin yüksek olmasıydı. Hayal gücünün sınırları yoktu, ancak 3.5 için çıkan DMG/PHB ve MM’nin sınırları belliydi. Wizards, oyunculardan gelen talepleri sıcak paraya dönüştürmenin en etkili yolunun onlara yeni kitaplar pazarlamak olduğunun bilincindeydi; fakat bu yeni kitapların yeni kuralları, birbiriyle uyumsuz materyallerin ise bu uyumsuzluğu çözmek için daha da yeni kuralları getirdiğinin farkına çok geç varmıştı. Mesela, elbette ki çok zengin bir oyuncu kendisine bir kale satın alabilirdi. Ancak neden adım adım kale yapılma kuralları çıkmasındı ki? Böylece oyuncu çok zengin olmadan, günde 3 5 tuğla koyarak 4000 yılda bir kale tamamlayabilirdi. Üstelik bunun yanında sadece o kitaba özgü 30 yeni büyü ve 25 yeni feat ile karakterine renk katabilirdi.

Sarkazmı ve çok da iyi başaramadığım hikayeleştirme yöntemini bir kenara bırakırsak; sanırım, 3.5 Edition’ın bu kötü alışkanlıklarının 5th Edition’a bulaşmadığını belirterek yazıya devam edebilirim. Bu sistem tecrübeli oyunculara bir miktar optimizasyon ve özelleştirme sağlarken, amatör oyuncuların ise öğrenmesini kolaylaştıracak şekilde dizayn edilmiş. Eski edition’lardaki Thac0, Flat Footed AC, Grapple gibi havada kalan ve bir bakışta hesaplanmayan mekaniklerin hepsini ortadan kaldırıp bir D&D klasiği olan 6 farklı ability score’un her birinin direkt olarak kullanıldığı bir temele oturmuş. Sadeleşmiş skill sistemi, sadece opsiyonel kurallarla oyuna dahil olan feat sistemi ve grid’de beyin yakmayan movement sistemiyle oyunu öğrenmek için matematik/fizik çift anadalı gerekliliğini ortadan kaldırmış.

Eylül ’16 itibariyle bu bebeklerin arasında bir yenisi eklendi: Storm King’s Thunder

Yolduk Yolduk Elimizde Sapı Kaldı

Sistemin sadeleşmesi öğrenmeyi büyük ölçüde kolaylaştırsa da istisnai kuralların varlığı oyunla derinlemesine ilgilenen kişilerin dikkatini çekmek için var olmaya devam etmiş. Tabii birçoğu opsiyonel olarak var olan bu kurallarla D&D 5E kimi zaman daha simülasyonist kimi zaman daha gamist bir hale getirilebilir şekilde tasarlanmış. Bunun yanında üzülerek söylemeliyim ki, ana kuralların detaysız oluşu bazı mekaniklerde sıkıntıların varlığına engel olamamış. Bu sebeple D&D 5E, kısa sürede yoğun derecede Sage desteğine ihtiyaç duyulan bir sistem haline geldi.

Oyunun yapımcıları ilk günden bu yana haftalık ve aylık bültenler haricinde daimi olarak oyuncuların netleştiremediği ya da üzerinde ihtilafa düştüğü konuları açıklığa kavuşturmaya çalışır haldeler. Bunun nedenlerinden en büyüğü ise “anlaşılır ve sade” bir dil kullanmayı tercih ettikleri için oyunun en temel terimleri konusunda dahi problemlerin yaşanması. Oyuncuların, eskisi gibi bir sayfada onlarca farklı terimle karşılaşmalarını istemedikleri için yarattıkları yeni sistemde bir terimin birden fazla anlamı olmasını sağlayan yapımcılar, bunun ceremesini hâlâ çekiyora benziyor.

Belki geçmişte 3 farklı AC ve 5 farklı hamle çeşidi oyuncuların kafasını karıştırıyordu; ama “Action,” “Attack”, “Attack Action”, “Bonus Attack”, “Bonus Action”, “Multi Attack”, “Additional Attack”, “Attack twice” gibi kelimelerin neyi ifade ettiğini anlamak için Sage’lere sormak gerekmiyordu. Sizi bilmem; ama tek bir harfin değişmesiyle koca bir kuralın bambaşka şekilde kullanılacak şekilde başkalaşması, oyunu yakından takip edenler için oldukça can sıkıcı bir durum. Üstelik bu, onlarca saat playtest’ten sonra gerçekleşiyorsa daha da can sıkıcı.

Tüm bunlara rağmen yaratıcılığa ket vurmayan, GM’i oyuncuya “Hayır, bu kural sisteminde yapmak istediğin o şeyi yapamazsın” şeklinde yanıt vermek zorunda bırakmayan 5th edition, şu ana kadar piyasaya sürülen D&D edisyonlarından en iyisi olabilir. Unearthed Arcana, Adventurer’s League ve ortalama 3 ayda bir çıkan büyük macera modülleriyle beslenmeye devam eden 5th Edition’ın eksikleri elbette mevcut; ancak tüm bunların yanında sistemin artıları, eksilerini bir hayli gölgede bırakıyor. Üstelik D&D’ye uzun bir ara verdiyseniz ya da RYO’lara bir giriş yapmak istiyorsanız, bu edisyon tam da size göre!

Yazar Notu: 5th Edition’a genel giriş niteliğindeki bu yazıya gelecek talep doğrultusunda sistemin artıları ve eksileri üzerine bir yazı dizisi yazmayı düşünüyorum; ancak devamlılık için geri dönüş beklentisi içinde olduğumu belirtmem gerekir.