2nd Edition düzlem tanımları, bütün özel isimler güncellendiği takdirde 3rd edition ve türevleri için de geçerlidir. 4th edition sistemi, komple yeniden yapılandırılmıştır. Bununla alakası yoktur. 5 dahilinde ne olacak hiç bilmiyorum.

D&D kozmolojisi, dünyevi dinlerden esinlenilerek hazırlanmıştır. Ölümlüler ve Tanrılar, farklı düzlemlerde yaşarlar. Tanrıların yaşadığı düzlemler, ölümlülerin duygu ve düşüncelerini yansıtır (bir yoruma göre dış düzlemlerin hammaddesi; duygu ve düşüncedir). Bu duygu ve düşünceler, oyun kuralları dahilinde “Yönelim” ile özetlendiği için, bu düzlemlerin tasarımında yönelimler taslak olarak kullanılmıştır.

Her inananın ruhu, ölümden sonra kendi tanrısının yaşadığı düzlemdeki tanrısının evine taşınır. Eğer kişi belli bir tanrıya inanmıyorsa, ruhu yöneliminine uygun olan düzlem tarafından bizzat özümsenir ve o düzleme bağlı, uhrevi bir varlık olarak yeniden doğar (çeşitli melekler ve şeytanlar böyle oluşur). Evrenin yapısı gereği, herkes kendi yönelimini paylaşan insanlarla aynı yere gider.

Güzel bir cehennem örneği

Bu noktada DnD evreninde, iyiliğin ve kötülüğü karikatürize olduğunu unutmamakta yarar var. Gerçek dünyada nötral insanların iyilik ve kötülüklerinin, tek tek kaydedildiğini ve hangisi ağır basarsa ona göre ödül veya ceza aldıklarını var sayarız. Ama DnD evreninde bazı ruhlar, tam anlamıyla iyi veya kötü olurlar. Onlar için cennet ve cehennem ödül veya ceza değil, içinde en çok rahat edecekleri ve kafa yapılarına uygun yerdir. Ortadoğu dinleri için geçerli olan ödül/ceza felsefesi pek geçerli değildir.

Şöyle denilebilir ki, eğer “The Abyss” kimsenin yaşamak istemeyeceği bir yer ise, bunun sebebi bütün Chaotic Evil canlıların düşüncelerinin şekil bulması ile oluştuğundandır. “Hadi burası da kötü insanların ceza çektiği yer olsun.” diyen bir üst makam yoktur, tanrılar bile bu yapının ayrılmaz parçasıdır.

Bu düzlemler oyunun ilk dönemlerinde yazarlar ve oyun yöneticilerine fikir versin diye, öylece ortaya atılmış ve pek detaylandırılmamıştır. Detaylandırılmaları ve oyunda kullanılmaya hazır hale gelmeleri, 2nd edition döneminde Planescape (PS) kitapları aracılığıyla gerçekleşmiştir. AD&D’yi oluşturan düşünsel yapının kendini tükettiği, hatta aşındığı bir dönemde ortaya çıktıkları için; PS kitapları ufak tefek reformlar içermiştir. Bu reformların en göze batanı, düzlem tasvirlerinin klasik 9 parçalı yönelim sistemine daha çok derecelendirme ve derinlik katacak şekilde yeniden yorumlanmasıdır.

-Ben cennetimde sınırsız domuz çevirme istiyorum Hilmi abi!
-Haklısın Ahmet, herkesin cenneti kendine

Biliyoruz ki; DnD’nin en kavgalı ikinci meselesi yönelimlerdir (birinci hp sistemi). Yönelimler öteden beri oyunu dar kalıplara sokmakla suçlanmış ve hor görülmüştür. Zeb Cook, PS kitaplarını yazarken hem edebi olarak birbirinin aynısı olan bazı düzlemleri birbirinden farklılaştırmak, hem de yönelim felsefesine oyunun ana kurallarını bozmadan, deneysel bir derinlik katmak için bir değişikliğe gitmiştir.