Advanced Dungeons & Dragons: 2nd Edition (AD&D), 90’ların rol yapma oyunu sistemleri içinde kral pozisyonundaydı. Özellikle dönemin popüler C-RPG’lerinin bir çoğu bu sistemle tasarlanmıştı. Pool of Radiance, Death Knights of Krynn, Eye of the Beholder, Darksun ve Baldur’s Gate örnek olarak verilebilir. Bu oyunları oynayan fantastik dünya meraklıları, D&D dünyasının gerçek keyfinin masa üstünde yaşandığını kısa sürede öğrenerek kendi oyun gruplarını kurdular.

Temel Mekanikler

AD&D, kendisinden çok önce 70’lerde hazırlanan orijinal D&D’nin ve sonradan çıkan revizyon versiyonlarının, elden geçirilmiş ve zenginleştirilmiş bir versiyonudur. Kural temelleri olarak orijinal D&D’den büyük farkları bulunmaz.

AD&D’de temelde 5 adet ana ırk vardır (Çeşitli dünyalarda bu ırklara çok sayıda eklenti yapılmıştır). Human, Dwarf, Elf, Gnome, Halfling. Bunun yanında dört temel karakter sınıfı bulunmaktadır: Warrior, Mage, Cleric, Thief. Bu sınıfların çok sayıda ve neredeyse tamamen farklı oynanışta alt sınıfları bulunur. Örnek olarak Warrior (Fighter, Paladin, Ranger), Mage (Abjurer, Conjurer, Diviner, Enchanter, Illusionist, Invoker, Necromancer, Transmuter), Priest (Cleric, Druid), Thief (Rogue, Bard) verilebilir. Bu alt sınıfların da çeşitli Kit’leri bulunmaktadır. Alt sınıfların kitapçıklarında kit’lerin nasıl oynanabileceğine ilişkin enteresan bilgiler gerçek ve mitolojik kahramanlardan örnekler gösterilerek verilir.

Oyuncunun 6 adet ana yeteneği (Primary Skill) bulunur. Güç, Yetenek, Dayanıklılık, Zeka, Bilgelik, Karizma. Bu yetenekler, bazı istisnalar dışında oyuncu karakterler için 1 ile 18 arasında sayısal bir değer alır. Bu değerlere göre oyundaki karakterlerin kılıç sallarken, büyü atarken, kilitli bir sandığı açarken kısaca her işi yaparken alacağı pozitif ve negatif bonus puanlar belirlenir. Ayrıca bütün karakterlerin THAC0 ve AC adı verilen puanları vardır. THAC0 fiziksel saldırı puanınız ve AC ise zırh ve çeşitli defansif özelliklerinizden kaynaklanan fiziksel defans puanınızdır. Sizin THAC0’nuzdan rakibinizin AC’sini çıkardığınızda, 20 yüzlü zarda rakibinize başarılı vuruş yapmak için atmanız gereken rakam ortaya çıkar. Fiziksel saldırılarda savunmanız AC iken, büyüsel ve değişik etkilerde saldırılarda, “saving throw” denilen puanlarınız önemlidir. Bütün bu puanlar her karakter sınıfı için değişiklik gösterirler. Ayrıca ana yetenek puanları da, bu puanlara etki ederler. Savaşırken başta 20 yüzlü olmak üzere 12, 10, 8, 6 ve 4 yüzlü zarları kullanırsınız. Bu noktada bu zar setini ilk defa oyun dünyasında kullanan sistemin D&D olduğunu hatırlatmakta fayda var .

Tasarım Felsefesi

AD&D’de karakteriniz sadece bir savaş makinesi veya büyü üstadı olarak tasarlanmamıştır. Marangozluk, dil bilimi, hayvan yetiştirme, ip kullanımı, taş işçiliği gibi bir sürü meslek ve uzmanlık alanı ikincil yeteneklere girer. Sistem Dungeon Master’a (DM) ikincil yetenekler için çok çeşitli alternatifler sunar. DM’e sınırsız özgürlük sunan “Using what to know?” sistemi ile DM ikincil özelliklerinize, karakterinizin özelliğini baz alarak karar verir. “Secondary Skill” yöntemi ile ikincil yeteneklerinizi bir listeden zar atarak seçebilirsiniz. “Non-Weapon Proficiency”i seçtiğinizde ise, ana yeteneklerinizin verdiği bonusların belirlenmiş olduğu, daha tanımlanmış bir sistemi kullanırsınız.

Neden Bu Devirde Advanced Dungeons & Dragons: 2nd Edition Oynanır?

Advanced Dungeons & Dragons: 2nd Edition, 1989’da çıkmış bir sistem. Kendisinden sonra dört yeni D&D sistemi daha çıktı. Peki neden bu çağda AD&D oynamak isteyebiliriz sorusuna biraz yanıt bulmaya çalışalım. Sistemin sonraki D&D versiyonlarına göre avantajlarına ve dezavantajlarına değinelim.

Avantajlar

AD&D, mükemmel bir sistem yaratmak üzerine değil, mükemmel bir fantezi oyun deneyimi yaratmak üzerine tasarlanmıştır. Sınıflar ve kitler, birer bonus puan silsilesi olarak yazılmamış, gerçekten o sınıfın karakterinin altını çizecek şekilde tasarlanmıştır. Büyüler ve yetenekler gerçek etkilerine yaklaşacak özelliklerde tanımlanmıştır.

AD&D’nin en büyük avantajı, DM’e bir çok konuda özgürlük ve alternatif tanımasıdır. Ayrıca “house rule” denen DM yapımı kuralların uygulanabilmesi için de güzel bir platform teşkil eder. Dövüşler ve savaşlar bir board game’den çok hayalinizde kurgulayabildiğiniz daha gerçekçi bir deneyimdir. Bunun en büyük nedeni, AD&D’de bir çok durumun aslında çok tanımlanmamış olmasıdır. Dövüş kuralları ve yetenek kullanımı ciddi DM inisiyatifi gerektirir. Büyüler genel hatları ile tanımlanmış olup, etkileri çok da kesin değildir. Kısaca bütün kural seti, size istediğinizi yapmaya olanak sağlayan bir rehberden ibarettir. Kesin çizgileri DM ve oyuncular çizerler. Kendisinden sonra çıkan 3rd Edition, esneme konusunda daha cimri, daha belirli ve tanımlı bir sistemdir. 4th Edition ise, tamamen yeni nesil MMORPG sistemleri üzerine kurgulanmış, her yeteneğin, her görevin, her hareketin tanımlı olduğu bir formatta sunulmuştur.

Dezavantajlar

Bu sistemin dezavantajı da yine aynı konudadır. Kuralların çok net olmaması, bazı konularda DM inisiyatifi ve “house rule” yazmanın gerekliliği bu sistemi her DM’in altından kalkamayacağı bir hale getirebilir. Bazı problemli kuralları modifiye etmek zorunludur. Sınıflar tasarlanırken, sınıflar arasında denge kesinlikle gözetilmemiştir, sınıflar daha çok her sınıfın gerçekte ne olduğu üzerine inşa edilmiştir. Bu rol yapma felsefesine daha uygun olmakla birlikte bazı durumlarda bazı sınıflardan oyuncuların savaş sırasında kendini etkisiz hissetmesine yol açabilir. Sınıfların level atladıkça dengeleri oldukça değişir. Yüksek level oyunları yönetmek çok fazla özen gerektirir. Ayrıca elinden kural kitabını düşürmeyen “power playerlar” üzerinde de DM’in itina ile durması gereklidir. Özellikle AD&D için sonradan çıkan opsiyonel oyuncu kural kitapları Skills and Powers ve Combats and Tactics, DM’ler tarafından power playerlığı ön plana çıkardığı için pek fazla tercih edilmemiştir.

Sonuç

Son olarak Advanced Dungeons & Dragons: 2nd Edition’ın, 1989’dan 2000 yılına kadar D&D dünyalarının majör setting’i olduğu tartışılmaz. Bu sebeple sayısız materyal ve kitap ile rol yapma oyunu dünyasının en zengin sistemlerinden biridir AD&D. 1970’lerde çıkan orijinal D&D’ye çok benzemesi nedeni ile masaüstü rol yapma oyunlarının çıkış zamanındaki oyun ruhuna çok yakındır. İyi bir DM ve rol yapmaktan keyif alan bir oyuncu grubu ile AD&D, fantezi dünyasını en iyi yansıtan setting’lerden biri olarak oyuncularına harika bir masaüstü oyun deneyimi yaşatabilir.

Konuk Yazar: Kürşad Karamahmutoğlu