Uzun zamandır iyi bir zindan araştırması mı hayal ediyorsunuz? Fakat isminde iki “D” içeren o oyun artık sizi kesmiyor mu? Daha fazla aramanıza gerek kalmadı maceracılar! Kutsal Kase burada! Dungeon World, efsanevi dönem (AD&D ve Moldvay’ın bD&D’si) oyunlarının hissiyatını modern bir sistemle yeniden yaratmaya çalışıyor. Başarılı olduğu kolaylıkla söylenebilir. Yani esasen, “Tomb of Horrors oynamak istiyorum, AD&D gibi arkaik sistemler istemiyorum, böyle daha modern bir sistem olsun, mesela Cortex gibi olsun, Fate gibi olsun” diyorsanız, bu oyun tam sizlik! (Cortex veya Fate ile oynayabileceğiniz D&D emülasyonlarını es geçiyorum, gerek yok, DungeonWorld daha iyi yapıyor o işi!)

Dungeon World’ün yayın hayatına başlaması biraz ilginç. Öncelikle Apocalypse World hack’i olarak ortaya çıkıyor. Uzunca bir süre yaşamını ücretsiz olarak dağıtılan, ufak bir PDF dosyası olarak sürdürüyor. Fakat ardından, sistemin yaratıcıları Sage ve Adam, sanıyorum ki kendi kendilerine şu soruyu soruyorlar: “Biz neden bunu kendi başına bir ürün yapmıyoruz?!” Bu soruyu epey başarılı bir KickStarter kampanyası (dört bin dolar hedefe, yaklaşık seksen üç bin dolar toplamak gibi) takip ediyor. Bu kampanya, bizlere, şu an satın alabildiğimiz dört yüz sayfalık, mutant hamam böceği ezici, oyuncu davranışı düzenleyici, kamyon takozu gibi yan kullanımlara açık olan kitabı veriyor. Benim en ilgi çekici bulduğum noktalardan biri, oyunun tüm metninin git takip sistemiyle GitHub üzerinde oluşturulmuş olması. Gerek metin, gerek tasarım dosyalarını GitHub’dan indirebiliyorsunuz:

Bu geek-gasm yaratan girişin ardından oyunun sistemsel ve kitapsal incelemesine geçeyim artık bir zahmet.

Dungeon World tek temel mekaniğe sahip: Zar+ÖM. Zar, yani 2d6’nın sonucuna, ÖM yani özellik mod’u (ability modifier, bildiniz mi?) eklenerek sonuçlara ulaşılıyor. Bazı püristler oyunu d20 olarak modifiye etmiş ama çok gereksiz, boşverin.

Tüm mekaniklerin temelinde “hareket”ler (move) var. Oyuncuların (oyun yöneticisi dahil) yaptığı tüm şeyler, esasında bir “hareket”. Nasıl? Örneğin, bir yaratığa kılıcınızla giriştiğinizde “hack and slash” adlı bir hareketi kullanıyorsunuz, etrafı dinlediğinizde “discern realities” hareketini yapıyorsunuz, ölürken “last breath” hareketini gerçekleştiriyorsunuz. O derece ki kamp yapmak, seviye atlamak bile birer hareket: “Make camp” ve “level up”.

Tabii bu hareket dediğimiz şey, yalnızca oyuncu karakterlerine özgü değil. Oyun yöneticisinin de kendince süper hareketleri var: “Put someone in spot”, ”use up their resources” ve “seperate them” yalnızca bir kaçı.

Az önce “ability modifier”dan bahsettim. Ability’ler neler? STR, DEX, CON, INT, WIS & CHA diyenler kazandı! Zira sanıyorum özellikler bunlar olmasa, Dungeon World yapmak istediği şeyi tam olarak yapamazdı.

Oyun aynı zamanda “sınıf” (class) sistemine de sahip. Ne olduklarını saymayacağım, tahmin edersiniz diye düşünüyorum. Sınıfların temel özelliği, oyuncuların HP’sini, hasarını (nasıl?!) ve ek hareketlerini belirlemesi. Fighter, wizard’ın; druid, thief’in yapamadığı şeyleri yapabiliyor neticede, işte bu ayrım, hareketler ile sağlanıyor.

Yukarıdaki paragrafta okurken gözünüze çarpmamış olabilir, tekrarlayayım: Seçtiğiniz sınıf, hasarınızı doğrudan belirliyor. Aynı silahları kullansalar bile bir fighter ile bir thief’in hasarları aynı değil. Hasar zarı atılırken kullanılan hareketin ve silahın bonus ve cezaları eklenip, çıkarılarak nihai hasarınız belirleniyor.

HP seviyesi oyun boyunca uçsuz bucaksız artmıyor. Efendi seviyelerde kalıyor. Öyle yüz, üç yüz hayat puanına sahip arkadaşlar olamıyorsunuz. Fakat karşınıza o tarzda yaratıklar da çıkmıyor. Bir iki istisna dışında HP’si yirmi beşi geçen canavarlar yok. Bir de tabii savaş mantığı dahilinde, bir grup canavar bir tek oyuncu karakterine saldırırlarsa, bunların hasarları ayrı hesaplanmıyor. Bir araya getirilip, tek zar şeklinde atılıyor. Çok abartı hasarlar almamış oluyorsunuz böylelikle.

Fakat hasar yalnızca hayat puanına işleyen bir şey değil. Zira hızla iyileşebiliyorsunuz. Tüm özelliklerin bir de “zayıflık”ı (debility) var. Bunlar üstünüze bulaştığı an, kurtulması biraz dert oluyor. Ve ilgili özelliğinizin mod’unu bir alt seviyeye indiriyor (sıfırsa, eksi bir oluyor gibi).

Oyun içerisinde tecrübe puanı (experience point) pek çok farklı şekillerde kazanılabiliyor, fakat en göze çarpanları, başarısız olduğunda mutlaka +1 TP almanız ve yöneliminize (alignment) uygun davrandığınız her durumda +1 TP kazanmanız.

Esasen mekaniklerle ilgili anlatılabilecek daha pek çok şey var. Notlarım uzayıp gidiyor konuyla ilgili. Fakat bunları anlattıkça Dungeon World’ün yapısal güzelliklerini anlatmaya yer kalmayacak. Onlara geçeyim.

Kimler Oynamalı?

Dungeon World, çok yeni başlayan dostu (beginner friendly) bir oyun. Yalnızca RYO geçmişi olanlar için değil, daha önce hiç oynamamış olanlar için de hazırlanmış bir ürün. Kitabın başlarında “İlk Oturum” gibi bir kısım var ve adım adım ne yapılması gerektiğini anlatıyor. Bence pek çok RYO ürününün en temel sorunu olan “şimdi nasıl oluyor”u çok güzel cevaplıyor. Ne yapmanız, nasıl yapmanız gerektiği belli.

Kitapta “oyunu öğretmek” üzerine bir ek var ve bu ek içerisinde daha önce RYO oynamış veya oynamamış kişilere oyunu nasıl anlatabileceğiniz, nasıl öğretebileceğinize yönelik tavsiyeler var. Genel olarak tüm oyunlara uygulanabilecek tavsiyeler bunlar.

“Gelişmiş Araştırma” (Advanced Delving) isimli bölümde, oyun için adeta bir “hack kılavuzu” bulunuyor. Nereler değiştirilebilir, ne şekilde değiştirilebilir, ne yapılırsa ne tarz bir etki alınabilir gibi pek çok sorunun cevabı ve kılavuzu mevcut. Bu bakımdan düşünülünce Dungeon World tam bir meta-programlanabilir yazılım diline benziyor. Yazının ilk başında okuduğunuz d20’yle oynanabilmesini sağlayan modifikasyon da bu tarz değişikliklerden biri. Zaman ayırırsanız, biraz uğraşla “Kendi DW’nizi” yapabilirsiniz!

Neticesinde, bu oyunun size göre olup olmadığını söyleyebilecek olan sizsiniz. Fakat oyunun hissiyatı benim gördüğüm pek çok zindan-araştırması oyununun hissiyatına birkaç basabilecek düzeyde (belki Torchbearer’ı bu klasmanın dışında tutabiliriz). Modern kuralları ve zindancılığı seviyorsanız, en azından bir göz atmanız tavsiye edilir. Hiçbir şey kaybetmeyeceğinizi garanti ederim.

Konuk Yazar: Gökçe Ozan Toptaş