Diğer eğlenceli olamayan oyunların aksine, Paranoia oyuncuların birbirine düşmesini teşvik eder. Oyuncular birbiri hakkında suçlayıcı delil toplamalı, birbirlerine tuzak kurmalı, diğerlerinin yaptığı işin üstüne yatmalı ve birbirlerine bol bol ateş etmelidir. Eğer grup çok uyumluysa aralarına nifak tohumu sokmak oyun yöneticisine düşmektedir. Ama oyuncular çok dikkatli davranmalıdır, çünkü iftira ve görevi sabote etmek çok ciddi suçlardır; grubun son hayatta kalan üyesi her iki suçtan da suçlu bulunup iki kere idam edilebilir. Bilgisayar sırf bu işlem için klonunuzu yarattıracaktır. Paranoia da ölüm çok ciddi bir sorun değildir, ölümün en ciddi olduğu oyun şekillerinde oyuncunun 6 klonlanma hakkı, uzun sürmesi planlanan oyun şekillerinde de sonsuz klonlama imkanı vardır.

Oyun sistemi, “bir d20 ile karakterin konuyla ilgili yetenek puanının altında at”, cümlesiyle özetlenebilir. Atılan zarla yetenek puanının farkı yapılan işte ne kadar başarılı ya da başarısız olunduğunu gösterir. Paranoia’da karakteri belirleyen şey, karakter kağıdı üzerinde yazan bazı sayılar değil, karakter kağıdının üstünde yazan gizli topluluklar ve devlet bürolarıdır. Bu kuralın ötesi tamamen seçeneğe kalmıştır, olabilecek en yüksek miktarda eğlence için oyun yöneticilerinin akıllarına gelen fikirleri üşenmeden kurala dönüştürmesi tavsiye edilir, kitaptaki seçenekler de yaratıcılığı aşınmış oyun yöneticilerine yardım etmek için sunulmuştur. Kuralların dengeli, dengesiz, mantıklı veya mantıksız olması önemli değildir, tek önemli olan grubun söz konusu senaryo içinde ne kadar eğlendiğidir.

Paranoia herkesin hoşuna gidecek bir oyun değil. Oyunun özü, rol yapma oyunlarına karşı bir tutum sergiliyor ve bu tutum oynayışa en hafif haliyle geyik olarak yansıyor. Paranoia bir geyik oyunudur, geyik bir yan etki değil, tam olarak oyunun sattığı şeydir. Geçmiş sürümlerde oyunun kuralları gitgide basitleşmiş, tasarımcılar tarafından oyunun içindeki geyiğin tonu ve miktarı ayarlanmıştır. Son sürümün çok sevilmesinin sebebi de oyunda tam olarak ne kadar geyik bulunacağının ayarlanmasının oyun yöneticileri için kolaylaştırılmış olmasıdır. “Oyun oynarken çok ciddi olmalıyız!” ya da “Ben gerçekten karaktere bürünmek adeta hayalimde canlandırdığım kişi olmak istiyorum.” gibi iddialarla Paranoia oynamak mümkündür, ancak çok zordur, pek tavsiye edilmez.

Aynı şekilde Paranoia neredeyse her politik görüş, ekonomik model veya sosyal yapılanmayla her an dalga geçebilir. Oyundaki asıl kötünün faşizm, panoptikon ve otoriteryen rejim olması kesinlikle başkalarına laf atmalarına engel teşkil etmiyor. Hayata dair çok güçlü görüşleri olan oyuncular bu oyunda görüşleriyle derinlemesine dalga geçildiğini görecekler ve mutsuz olacaklardır.