“Bence kelimeler birinin duygularını boşa harcar, tüm duygular sonuç veren aksiyonlara dökülmelidir.” Florence Nightingale

19. yüzyıl başlangıcında Dünya tam anlamıyla değişmişti. Artık ortada dev sanayileriyle Avrupa devletleri vardı. Ordular boş arazilerde savaşmıyor, karşı tarafın endüstriyel merkezlere saldırıyordu. Bu dönem, Black Powder oyununda yeni silah ve taktiklerin geliştiği son dönemdir. Her zamanki gibi, önce az tarih, sonra az oyun anlatalım.

Bu dönemde Avrupa’da en öne çıkan savaşların ilki Kırım Savaşı’dır. 1853’de başlayan savaşta İngiltere ve Fransa birlik olmuş, Rusya’nın, son demlerini yaşayan Osmanlı’yı tamamen yutmasını engellemek için mücadele etmişlerdir. Gerçi Osmanlı Balkanlar’da ve Kafkaslar’da iyi direnerek Rusları püskürtmeyi başarmıştır. Ancak İngiltere ve Fransa, o kadar yolu boşuna gelmediklerini göstermek adına Kırım’a çıkmış, uzun ve yorucu bir savaşın ardından Sivastopol’u almıştır.

1870’lere gelindiğinde, 1. ve 2. Dünya Savaşlarının da başlama nedenlerinden olan Alsas-Loren kapışmalarının ilki yaşanır. Fransa ve Prusya kısa süreli ama çok çetin bir savaşa tutuşur. Savaşın çok önemli sonuçları olur, Prusya artık Almanya’yı birleştirir ve Alsas-Loren’e hâkim olur. Daha önce aristokrasiye karşı ayaklanmış olan Paris halkı, burjuvazinin de farksız olmadığını görüp Paris Komünü’nü kurar. Komün kısa sürse ve Fransız yönetimi tarafından sertçe bastırılsa da dünyayı sarsacak büyük sosyalist devrimlerin ilki olma unvanını alır.

“Bana odun kesmem için altı saat verilse, ilk dört saati baltayı bilemekle harcarım.” Abraham Lincoln

Bu sırada İngilizler kolonilerinin genişletmek ve deniz aşırı isyanları bastırmakla meşguldür. Hindistan ve Afrika’da yerli kabileler ile ilginç ancak sonucu çok belli çatışmalar yaşanır. Amerika kıtasında ise artık Avrupa devletleri değil, kıta güçleri kendi aralarında çatışmaktadır. Bu mücadelelerin en önemlisi Amerikan İç Savaşı’dır. Bir endüstri devi olan Kuzey ile ekonomisi tarıma ve köleliğe dayanan Güney arasında 1861’de patlak veren savaş, Güney’in umut verici zaferleriyle başlar ancak Avrupa’nın bu savaşa kayıtsız kalmasıyla Kuzey ekonomik gücünü iyice hissettirir ve Amerika Birleşik Devletleri tekrar “birleşir”.

Dönemin oyunlarına baktığımızda gördüğümüz en büyük yenilik, silah menzillerinin uzaması ve yeni top çeşitleri ile makineli tüfeklerin ortaya çıkması olur. Piyadelerin taşıdığı tüfekler artık daha uzun mesafelerde etkilidir, bu sayede ateş ederek düşmanı zayıflatmanın önemi ciddi oranda artar. Napolyon dönemindeki hızlı manevralar ile ilerleyip, düşmana vakit tanımadan süngü hücumuna kalkan Fransız ve Rus piyade bloklarının yerini düşmana daha temkinli yaklaşan ve yakın dövüş öncesi mutlaka ateş düellosuna giren hatlar alır.

Yerli kabilelerin (oyun açısından en çok tercih edilenler Sudan, Zulu ve Hint yerlileridir) taktikleri genelde basittir ve İngiliz-Yerli çatışmaları kalabalık yerlilerin az sayıdaki İngilizleri kıstırmaya çalışması üzerinedir. İyi zar atan tarafın kazandığı bu çatışmaları, oyuncular genelde taktiksel zenginlik için değil, yerli kabile savaşçısı modellerini boyamak için oynar.

“Karar verme yeteneği deneyimle pekişir ve deneyim, kötü kararlardan kazanılır.” Simon Bolivar

Amerikan İç Savaşı, Fransa-Prusya Savaşı ve bu tarz, yaklaşık eşit güçte ve kalitedeki orduların savaşlarında, tarafların özellikleri pek farklı olmaz. Asker ve silah çeşitleri temelde aynıdır, farklı olan, tarafların komutanlarının kalitesidir. Ancak özellikle Kırım Savaşı gibi işin içine Osmanlı ve Rus ordularının girdiği mücadelelerde oyuncular eski dönemlerdeki gibi çok çeşitli kalitedeki askerlere komuta eder. Temelde İngiliz ve Fransız orduları, daha iyi tüfeklere sahip ve daha üstün özelliktedir. Rusların avantajı kalabalık olmak ve diğerlerine göre çok daha dirençli olmaktır. Osmanlı ise bu listelerin en “standart” olanıdır. Ömer Lütfi Mihajlo Paşa gibi becerikli komutanlar ile bu açığı kapatmaya çalışır. Özellikle İstanbul’da İngiliz, Rus ve Osmanlı modellerine sahip insanlar mevcut. Kırım Savaşı ve 1877 Osmanlı-Rus Savaşı kapsamında birçok oyun oynanıyor.

Bu yazıyla, “tarihsel oyunlarda dönemler” yazı dizisini de kapatıyorum. Flames of War ve Black Powder oyunlarını biraz olsun tanıtabildiysem, tarih bilgilerinizi naçizane çabalarımla pekiştirdiysem ve model askerlere olan merakınızı biraz artırabildiysem ne mutlu bana.

Flames of War oynayan zaten büyük bir kitle var ve birçok Convention’da 2. Dünya Savaşı tanıtım oyunlarına denk gelirsiniz. Black Powder’a görece yeni başladık diyebilirim ancak ilk tanıtımlarımızı İzmirCon’da yapmak istiyoruz.

Bir sonraki sefer görüşünceye kadar hoşça kalın. Genel olarak tarihsel oyunlar ile ilgili sorularınız ve yazmamı istediğiniz konular varsa lütfen çekinmeyin, bana ulaşın.