Önce yönetmenine, sonra da fragmanına laf ettiler. “Uzay Yolu zaten dandik!” dediler. Ama film çıkınca herkes sustu ve yerine oturdu. Fast and Furious’un yönetmeni son zamanların en iyi Star Trek filmini mi yapmıştı yoksa? Bilemiyoruz. Bu yazı dizisinin hedefi Star Trek Beyond’un iyi olup olmadığını incelemek değil. Rakamlara ve gerçeklere bakarak filmin başarılı olup olmadığını bulmaya çalışıyoruz. Zira insanlar yalan söylüyor arada, ama rakamlar asla!

Bambaşka Kurallar

Star Trek Beyond, Fast and Furious filmleri ile ünlenen Justin Lin’in ilk Star Trek filmi. JJ Abrams’ın yönetiminde ilk filmi 2009 senesinde vizyona giren sıfırlanmış Star Trek evreninin üçüncü filmi olan Beyond’un bir performans analizini yapmak Star Trek faktöründen dolayı çok da kolay değil. Zira Star Trek gibi köklü ve kadim evrenlerde geçen filmler genel Hollywood kurallarına pek uymuyorlar.

Kaça Olur Bir Star Trek?

Star Trek Beyond’un prodüksiyon maliyeti 185 milyon dolar civarında. Paramount şu ana kadar pazarlama giderlerinden bahsetmedi. Ancak bu seviyede bir filmin pazarlama giderlerinin 100 ila 150 milyon dolar arasında olması gerekir. Bu durumda kabaca bir hesapla Star Trek Beyond’un maliyetinin 300 milyon dolar civarında olduğunu söyleyebiliriz.

Stüdyonun biletten payının genelde yüzde 55 civarında olduğunu düşünürsek filmin kendini çıkarabilmesi için 600 milyon civarında bir hasılat gerekiyor. Bakalım varabiliyor muyuz oraya?

Pazarlamada Rezalet

Açılışta, Suicide Squad’ın tersine çok yanlış bir trailer ile çıkan Star Trek: Beyond’un bu gergin ve gereksiz pazarlaması belki de Star Wars heyecanındandı ama Paramount’un pazarlamayı hiç beceremediğini rahatlıkla söyleyebiliriz gibime geliyor. Bu yüzden uzun süre film hakkında negatif yorumlar dolaştı internette. Fast and Furious serisini kurtaran Justin Lin’in yönetmenliği da yaranın üzerine tuz biber ekti. Öyle ya Star Trek zekaya, Fast and Furious salağa hitap ediyordu. Gerçek bir Star Trek fanı olmayan Justin Lin nasıl düzgün bir Star Trek filmi yapsın ki?

Sanki Star Trek fanları harika filmler yapmış gibi…

Tükürdüğünü Yalamak

Temmuz sonunda vizyona giren film bir anda fikirleri değiştirdi ve tarihin en büyük spin’ini atan basın, filme övgüler yağdırmaya başladı. Fast and Furious’un yönetmeni bu işi becermiş miydi?

İlk bakışta görünüş hakikaten şahane… Metacritic ortalaması 68 olan film ezici bir üstünlükle beğenilmiş. Rotten Tomatoes da %83 gösterdiğine göre insanların bayağı sevdiği bir filmle karşı karşıyayız. Beceriksizce yapılan pazarlama sonrasında yabana atılacak bir sonuç değil bu. Ama bakalım bu beğeni gişeye yansımış mı?

Star Trek: Beyond, 59 milyon dolarlık bir hasılatla listeye birinci sıradan girmiş. En yakın takipçisi Universal’e çuvalla para kazandıran The Secret Life of Pets, ikinci haftasında 30 milyon dolarda kalırken, yeni vizyona giren filmlerden Lights Out ve Ice Age: Collusion Course 21’er milyon dolar hasılatla üç ve dördüncü sıraya yerleşmişler.

Bütçesi 185 milyon dolar olan bir film için yaz ortasında 59 milyon dolarlık bir açılış elbette ki “Vay Canına!” dedirtecek bir şey değil, ama burun kıvırmak da ayıp olur. Özellikle aynı seviyede pazarlama ve bütçeye sahi olan Ghostbusters düşünülürse başarı gibi bile durabilir. Lakin bu hasılatı serinin önceki filmleriyle karşılaştırırsak rahatsız edici bir trend görüyoruz.

Çok Geç?

Star Trek: Beyond, açılışında Star Trek: Into Darkness’den 10 milyon dolar daha düşük hasılat yapmış. Star Trek: Into Darkness de 2009 yılındaki ilk filmden 10 milyon dolar daha düşük bir hasılatla açılmıştı. Into Darkness eleştirmenlerce beğenilmemişti elbette. Hasılattaki düşüklük bununla açıklanabilir. Ancak gerek seyircinin gerekse eleştirmenlerin sevgilisi olan Star Trek: Beyond’daki düşüşü açıklamıyor bu durum.

Ben bu satırları kaleme alırken Ster Trek: Beyond dokuzuncu vizyon haftasında 22. sıradaydı. Amerika hasılatı 159 milyon dolar. Buna 175 milyon dolarlık uluslararası hasılat da eklendiğinde kaba bir hesapla 335 milyon dolara ulaşıyoruz.  Bunun sadece 600 bin dolar kadarı Türkiye’den. Vizyon hayatının sonuna yaklaşan film en iyi projeksiyonla 350 milyon dolar bilemedin 400 milyon dolar yapsa bile devam filmi eşiğini geçmek bir yana dursun masrafını bile çıkaramıyor. Bu açıdan bakarsak ki en önemli açı bu:

Star Trek Beyond, seyircinin beğenisine ve şahane eleştiri notlarına karşın vizyonda batmış. Hem de ucundan falan değil. Ciddi bir şekilde batmış.

Neden Oldu Böyle?

Her şeyden önce Star Trek: Beyond’un sorunlu bir prodüksiyon olduğunu hatırlamak lazım. Lakin bu sorunların sorumlusu Star Trek: Into Darkness gibi gözüküyor. Kanaatimce de serinin en harika filmi diyemeyeceğimiz Into Darkness hak ettiğinden çok daha az hasılat yapmış olabilir. Bugün Hollywood’da devam filmi eşiği 2, maksimum 3 sene civarında. Bu süreyi geçerseniz seyircinin bir önceki filmden aldığı gaz tükeniveriyor. 2009 yılında Star Trek yapılırken de son gazı First Contact ile alan Star Trek seyircisi çoktan uyumuştu. Tamam First Contact en son yapılan Star Trek filmi değildi ama Next Generation kadrosunun en çok para kazandıran filmi olmuştu. Seri First Contact’tan sonra yokuş aşağı gitmeye başlamıştı. Paramount’un hatası Into Darkness’i vizyona 4 sene sonra sokması olabilir.

Yine de Into Darkness’i çok da yerden yere vurmamak lazım. Evet 4 senelik bir yapım süresine kıyasla senaryosu haldır huldur yazılmış, uzun süre yönetmeni belli olmayan ve aslında 2 senelik bir projeden bahsediyoruz. Ancak Star Trek tarihinde uluslararası hasılatı Amerikan hasılatından daha yüksek olan ilk Star Trek filmi Into Darkness olmuştu.

Buradan iki şey çıkarabiliriz. Birincisi Star Trek, açıkça görülmekte ki Amerika ve İngiltere dışında çok kaşesi olan bir seri değil. Bu da günümüzde bir filmin başarısında çok önemli bir yeri olan Çin ve uzak doğu hasılatını negatif etkiliyor. Demek ki seriyi uzak doğuya pazarlamak için adımlar atmak lazım artık. İkincisi ise Into Darkness’in bir şekilde bu duvarı delmiş olması Artık bu Benedict Cumberbatch’in etkisi midir bir önceki filmin pozitif itiş gücü müdür bilemiyorum.

Sil Baştan

Ancak Beyond’ın ayağına kelepçe vuran muhtemelen Paramount’un başarısız reklam kampanyası ve Into Darkness’in hem seyirci hem de eleştirmenler tarafından beğenilmemesi. Bu da popülarite açısından Star Trek’i bir anda 2009 öncesine götürüyor. Sil baştan bir operasyon gerekiyormuş gibi gözüküyor.

Ortadaki tek pozitif şey, seyircinin ve eleştirmenlerin beğenisi… Gerçekten zor, ama böyle filmler bazen stream ve video satışlarında şov yapabiliyorlar. Şimdi asıl soru filmin devamının çekilip çekilmeyeceği.

Star Trek: Beyond battı. Batan filmlerin devamı çekilmez. Bitti. Haydi dağılın!! Diyebilirdim. Ama konu Star Trek gibi büyük bir seri olunca standart Hollywood kuralları pek işlemiyor. Star Trek’in öyle ya da böyle yüzde yüz devam edeceğini söylemek manyaklık olmaz. E herhalde yani… Asıl soru nasıl ve ne formda devam edeceği…

Star Trek 4?

Paramount, Star Trek Beyond daha vizyona girmeden bir sonraki filmin varlığını açıklamıştı. Kirk’ün babası üzerine dönecek film Abrams’a göre gelmiş geçmiş en iyi Star Trek senaryosuna sahip. Into Darkness’i yazan ve Star Trek Beyond’u yazıp yönetmesi beklenen Roberto Orci’nin bilmediğimiz bir sebepten şutlanması ve yerine senarist olarak beklenmedik bir şekilde Simon Pegg’in gelmesi Paramount’un gidişattan memnun olmadığının göstergesi.

Beyond’un beğenilmesi üzerine ekibe bir şans daha vermek mantıklı gözüküyor ki benim de umudum bu. “Ne umudu yahu zaten filmi yapacaklarını söylediler” derseniz acı acı güler ve bunun aslında çok da bir şey ifade etmediğini hatırlatırım. Sonuçta Fantastic Four’un da devamı yapılacaktı… Hani ne oldu?

İşin aslı bu tarz devam filmi açıklamaları hali hazırda vizyonda olan filme gaz vermek için de kullanılır. Muhtemelen Paramount’un amacı da buydu.

Yeni Dizi Faktörü

Olmadı sil baştan mantığına girilirse Star Trek: Discovery evreni ihtimal dahilinde… Elbette ki dizinin başarı seviyesi en önemli faktör…

Elinde çok da fazla koz olmayan Paramount, Star Trek kartını oynamaya ısrarla devam edecektir. Ancak her biri diğerinden daha az izlenen bu yeni Star Trek filmleri için bir operasyon mutlaka gerekli gözüküyor. Bu yapımda olur, pazarlamada olur bilemem. Bir şekilde seyirci gaza gelmezse Star Trek’in başı belada gibi.